داشتن هوش هیجانی یا EQ بالا عاملی هست که باعث میشه در کارهای گروهی موفق باشیم. با داشتن هوش هیجانی بالا می‌تونیم در روابط‌مون با دیگران موفق عمل کنیم. EQ بالا می‌تونه باعث موفقیت ما در کسب و کارمون بشه. دلیل این موارد اینه که افرادی که EQ بالایی دارند، در یک سری مهارت‌ها توانایی زیادی دارند.
خوشبختانه این مهارت‌ها قابل یادگیری و تقویت هستند. در واقع میشه با یک سری تمرین‌ها هوش هیجانی یا همون EQ خودتون رو ارتقا بدید. در این مقاله ابتدا بعضی از مهارت‌ها و توانمندی‌های افرادی که هوش هیجانی بالا دارند رو معرفی می‌کنیم، سپس ۷ راهکار ساده برای تقویت این هوش هیجانی ارائه می‌کنیم.
اگه دوست دارید با هوش هیجانی (EQ) و بهره هوشی (IQ) بیش‌تر آشنا بشید و اون‌ها رو با هم مقایسه کنید، این مقاله رو مطالعه کنید: «با هوش هیجانی (EQ) و بهره هوشی (IQ) بیش‌تر آشنا شوید؟»
ویژگی‌های افرادی که هوش هیجانی (EQ) بالا دارند
بیش‌تر این ویژگی‌ها، توانایی‌های ارتباطی و ذهنی هست. به همین دلیل میشه این توانایی‌ها رو یاد گرفت و اون‌ها رو تقویت کرد. در ادامه چند مورد از توانایی‌های قابل توجه و مورد نیاز برای رسیدن به موفقیت که افرادی با هوش هیجانی بالا دارند رو معرفی می‌کنیم.
۱- انعطاف پذیری
افرادی که هوش هیجانی بالا دارند، در روابط اجتماعی انعطاف پذیر هستند. یعنی توانایی بالایی در هماهنگ شدن با شرایط و افراد مختلف دارند. این افراد می‌تونند در هر شرایطی خودشون رو با جمع هماهنگ کنند. اگه شخصی از اون‌ها انتقاد کنه، انتقاد رو می‌پذیرند و سعی می‌کنند اون رو اصلاح کنند.
همین انعطاف پذیری باعث موفقیت اون‌ها میشه. به هر حال شرایط سخت در محیط کار یا خانواده برای هر کسی ممکنه بوجود بیاد. روابط ما به دلایل مختلف ممکنه با اطرافیان‌مون فراز و نشیب‌هایی داشته باشه. در صورتی که در رابطه با دیگران انعطاف پذیری داشته باشیم، می‌تونیم این سختی‌ها رو رد کنیم و روابط‌مون رو به خوبی حفظ کنیم.
۲- ماجراجویی و ریسک پذیری
یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های افرادی که هوش هیجانی بالایی دارند، ماجراجویی و قدرت ریسک پذیری بالای اون‌ها هست. این افراد علاوه بر ریسک پذیری، استقامت زیادی در انجام کارها دارند. داشتن این ویژگی یکی از مواردی هست که به موفقیت در کسب و کار کمک زیادی می‌کنه.
افرادی که ریسک پذیری بالایی دارند، جرات ورود به حوزه‌های جدید رو دارند. این افراد از انجام کارهایی که دیگران تا به حال انجام ندادند ترسی به دل خودشون راه نمیدن. به همین دلیل می‌تونند تبدیل بشن به کارآفرینانی که بدون داشتن هیچ امکانات خاصی و فقط با داشتن یک رویا و هدف، به موفقیت‌های چشمگیری می‌رسند.
۳- مسئولیت پذیری
منظور از مسئولیت پذیری، قبول مسئولیت احساسات هست. این افراد از اون جایی که توانایی زیادی در تشخیص احساسات خودشون دارند، به خوبی در هر شرایطی متوجه نوع احساسات خودشون میشن. به همین دلیل اگه در شرایطی خاص، احساساتی بروز بدن که مناسب نباشه، بابتش عذرخواهی می‌کنند.
مثلا اگه در شرایطی عصبانی بشن، در درجه اول خودشون به خوبی متوجه میشن که تا چه حد دچار عصبانیت شدند، در درجه بعد از اون جایی که در حفظ روابط خودشون توانمند هستند، مسئولیت رفتار خودشون رو قبول می‌کنند و بابت رفتارشون عذرخواهی می‌کنند.
۴- تحمل بالا در برابر مشکلات
داشتن هوش هیجانی بالا باعث میشه به افرادی صبور تبدیل بشیم. افرادی صبور هستند که در برابر مشکلات مختلف تحمل بالایی دارند. این افراد نه تنها خونسردی خودشون رو حفظ می‌کنند، بلکه می‌تونند به دیگران هم آرامش بدن. به خاطر این که می‌تونند ذهن خودشون رو آروم نگه دارند، بهتر از دیگران می‌تونند در شرایط سخت و بحرانی مسائل رو تجزیه و تحلیل کنند و راهکار ارائه بدند.
تصور کنید داشتن هوش هیجانی بالا چقدر می‌تونه باعث موفقیت افراد در مشاغلی مثل پرستاری یا سایر مشاغلی که با شرایط سخت و بحرانی سر و کار دارند بشه. معمولا افرادی که در جمع‌های مختلف، از جمع دوستانه گرفته تا محیط کاری و حتی جامعه، به جایگاه رهبری و هدایت دیگران می‌رسند، هوش هیجانی بالایی دارند.
۷ راهکار ساده برای افزایش هوش هیجانی (EQ)
اگه به ویژگی‌هایی که در بالا به اون‌ها اشاره کردیم دقت کنید، متوجه میشید داشتن این ویژگی‌ها می‌تونه به هر کسی برای رسیدن به موفقیت در ابعاد مختلف زندگی، چه در خانواده چه در محیط کار و… کمک زیادی بکنه. خوشبختانه برای تقویت این توانایی‌ها و در واقع تقویت هوش هیجانی راهکارهایی وجود داره که در ادامه اون‌ها رو خدمت‌تون ارائه می‌کنیم.
۱- ارتباطات
همونطور که توضیح دادیم کسانی که هوش هیجانی بالایی دارند، در ارتباطات خودشون قوی عمل می‌کنند. پس برای تقویت EQ خودتون، از هر فرصتی برای برقراری ارتباط با دیگران استفاده کنید. این کار باعث میشه به مرور برقراری ارتباط با دیگران براتون راحت بشه.
موقع ارتباط برقرار کردن با دیگران، سعی کنید حواس‌تون به الگوهای رفتاری افراد مختلف باشه. برای اینکه بتونید در ارتباطات خودتون انعطاف پذیری لازم رو داشته باشید، باید الگوهای رفتاری مختلف رو ببینید و بشناسید. این کار باعث میشه یاد بگیرید با هر فردی، متفاوت و متناسب با شخصیتی که داره برخورد کنید.
۲- استفاده از جملات و کلمات مثبت
برای تقویت هوش هیجانی سعی کنید از کلمات و جملات مثبت استفاده کنید. وقتی در ارتباط با دیگران از کلمات و جملات مثبت استفاده می‌کنیم، روی مخاطب تاثیر مثبت می‌ذاریم و همین باعث میشه بتونیم به ارتباط بهتری با دیگران برسیم. اما استفاده از کلمات و جملات مثبت فقط محدود به این مورد نمیشه.
باید سعی کنیم در گفتگوهای ذهنی که با خودمون داریم هم از کلمات و جملات مثبت استفاده کنیم. خیلی‌ها وقتی در انجام کاری موفق نمیشن، شروع می‌کنند به سرزنش کردن خودشون. معمولا در این شرایط با کلمات و جملات منفی با خودشون صحبت می‌کنند. از این به بعد برای تقویت هوش هیجانی باید سعی کنیم این کار رو انجام ندیم.
برای آشنایی با بحث گفتگوی ذهنی و تاثیر اون بر موفقیت، این مقاله رو مطالعه کنید: «گفتگوی ذهنی چیست و چطور باعث شکست یا موفقیت ما می‌شود؟»
۳- احترام به دیگران
منظور از احترام گذاشتن به دیگران اینه که هم به افکار و هم به احساسات دیگران احترام بذاریم. البته منظور این نیست که هر چه دیگران گفتند قبول کنیم. اما باید به این درک برسیم که در هر سری فکری هست. هر کسی با توجه به طرز تفکر خودش و تجربیاتی که داشته ممکنه احساسات یا افکار متفاوتی داشته باشه.
بنابراین نباید به خودمون این حق رو بدیم که دیگران رو قضاوت کنیم یا اون‌ها رو مسخره کنیم. احترام گذاشتن به دیگران به این معنی نیست که حرف‌های دیگران رو بپذیریم، ما می‌تونیم اون طور که خودمون درست می‌دونیم حرکت کنیم، اما در عین حال رفتار و احساسات دیگران هم باید برامون محترم باشه. با رعایت این اصل، خیلی از مشکلات در ارتباط با دیگران بوجود نمیاد.
۴- حفظ احترام خود
ممکنه شما در رانندگی خوب عمل کنید و به کسی نزنید، اما رانندگی خوب شما این رو تضمین نمی‌کنه که دیگران هم به ماشین شما نزنند. در روابط هم داستان به همین شکل هست. هر چقدر هم که شما خوب رفتار کنید، ممکنه افرادی سر راه‌تون قرار بگیریند که احترام شما رو حفظ نکنند.
اگه در ارتباط با افرادی قرار گرفتید که به احساسات شما احترام نمی‌ذارن، بهتره از اون‌ها دوری کنید. این افراد باعث تخریب اعتماد به نفس شما میشن. وقتی اعتماد به نفس‌تون از بین بره کم کم باورتون به خودتون و احساسات‌تون از بین میره. این باعث میشه تبدیل بشید به فردی ضعیف، بی‌انگیزه و بی‌هدف که از ترس مسخره شدن یا قضاوت شدن، دست به انجام هیچ کاری نمیزنه.
۵- بیش‌تر گوش کنید
شاید باور نکنید اما درست گوش کردن یکی از کارهای کلیدی برای بالا بردن هوش هیجانی هست. اگه خاطرتون باشه گفتیم بالا بودن هوش هیجانی باعث میشه، توانایی زیادی در شناخت احساسات دیگران داشته باشیم. یکی از راه‌های موثر در شناسایی احساسات دیگران، درست گوش دادن به اون‌ها هست.
پس برای اینکه هوش هیجانی خودتون رو تقویت کنید، از این به بعد در ارتباط با دیگران، اجازه بدید صحبت طرف مقابل کامل تموم بشه و تا صحبت مخاطب تموم نشده شما شروع به صحبت نکنید.
۶- بی‌صدا تماشا کنید
گفتیم که افرادی دارای هوش هیجانی بالا، در شناخت احساسات دیگران هم خیلی موفق عمل می‌کنند. یک راه ساده برای اینکه این مهارت رو در خودتون افزایش بدید، بی‌صدا تماشا کردن هست. برای این کار می‌تونید یک فیلم یا برنامه تلویزیونی رو بی‌صدا تماشا کنید.
صدای تلویزیون رو ببندید و سعی کنید احساسات افراد رو تشخیص بدید. سعی کنید از روی حالت چهره و حالت بدن افراد احساسات و حرف‌های اون‌ها رو تشخیص بدید. تمرین قبلی باعث می‌شد بتونید با شنیدن حرف‌های مخاطب احساسات رو شناسایی کنید و این تمرین باعث میشه بتونید با نگاه کردن به دیگران احساسات اون‌ها رو تشخیص بدید.
۷- نوشتن افکار و احساسات
افکار و احساسات خودتون رو یادداشت کنید. همونطور که گفتیم اشخاصی که هوش هیجانی بالایی دارند، احساسات خودشون رو به خوبی می‌شناسند. شما هم با نوشتن احساسات خودتون می‌تونید این توانایی رو در خودتون تقویت کنید.
نوشتن افکار و احساسات به شما کمک می‌کنه در اون‌ها دقیق‌تر بشید. همین افزایش دقت به احساسات و افکار باعث میشه به مرور بتونید احساسات مختلف خودتون رو افزایش بدید و به نوعی خودآگاهی در مورد احساسات خودتون برسید. داشتن خودآگاهی درباره احساسات درونی، یکی از ویژگی‌های مهم افرادی هست که EQ بالا دارند.
در پایان به نکته توجه کنید که افزایش هوش هیجانی یک فرایند زمان‌بر هست. فرایند زمان‌بری که کاملا ارزش هزینه کردن این زمان رو داره. پس این تمرینات رو انجام بدید و صبور باشید تا به مرور نتیجه‌ی انجام این تمرینات رو در زندگی خودتون به خوبی ببینید.
گروه آموزشی پژوهشی فرشید پاکذات
