خیلی‌ها اعتقاد دارند با پول نمی‌توان شادی خرید. اما تحقیقات علمی ثابت کرده است که با هوشمندانه خرج کردن پول می‌توان به شادی رسید. فقط باید بدانید این پول را چگونه و در چه راه‌هایی خرج کنید تا بتوانید با آن برای خود شاید بخرید.
خیلی از افرادی که از نظر مالی وضعیت خوبی ندارند، بارها و بارها در زندگی به خود یا اطرافیان می‌گویند که با پول نمی‌تواند شادی خرید. فکر می‌کنید این حرف تا چه حد درست است؟ به نظر می‌رسد این جمله بیش‌تر برای دلداری دادن به خود برای ثروتمند نشدن کاربرد دارد.
در ادامه نتایج تحقیقاتی که در مدرسه کسب و کار دانشگاه هاروارد انجام شده را مشاهد می‌کنید. این تحقیقات نشان می‌دهد ۵ راه برای خرج کردن پول می‌تواند باعث شادی ما بشود.
۱- خرج کردن پول برای کسب تجربیات بهتر
اکثر افراد کار می‌کنند تا نیازهای مادی زندگی را تامین کنند. پول درمی‌آورند تا بتوانند کالاهای مورد نیاز خود را خریداری کنند. همین مسئله باعث می‌شود شادی کمتری را در زندگی تجربه کنند.
این افراد تصور می‌کنند چون با خرید کالا، چیز قابل لمسی را بدست آورده‌اند خرید خوبی انجام داده‌اند. اما با هزینه کردن برای یک سفر یا گردش کوچک، چیزی بدست نیاورده‌اند، در نتیجه پول خود را دور ریخته‌اند.
اما تحقیقات ثابت کرده با هزینه کردن برای کسب تجربیات لذت بخش مثل سفر، لذت بیشتری نسبت به هزینه کردن برای خرید کالاهایی مثل خودرو بدست می‌آوریم. از ۲ زاویه می‌توان دلیل این مسئله را توضیح داد.
وقتی کالایی را می‌خریم، بخش قابل توجهی از شادی ما به خاطر بدست آوردن یک چیز جدید است. بنابراین بعد از گذشت مدت کوتاهی، این کالا تازگی خود را از دست می‌دهد و دیگر باعث شادی ما نمی‌شود. اما تجربه یک سفر، اینطور نیست.
از طرف دیگر یک تجربه‌ی خوب، مستقیما روی احساس ما اثر می‌گذارد. اما احساس خوب ما از خرید یک کالا، وابسته به خود آن کالاست. واضح است، کاری که به طور مستقیم روی احساس ما تاثیر می‌گذارد، هم اثر گذاری بیشتری دارد و هم این اثر گذاری ماندگارتر است.
یکی از عواملی که باعث احساس شادی در زندگی ما می‌شود، حفظ تعادل بین کار و زندگی است. با خرج کردن پول برای تفرح، قدم بزرگی در حفظ این تعادل برمی‌داریم.
به همین خاطر است که اوشو، عارف و فیلسوف هندی می‌گوید:
زندگی را زندگی کنید، نه این که آن را در تلویزیون تماشا کنید.
۲- خرج کردن پول برای چیزهای کوچک به جای چیزهای بزرگ
خیلی اوقات مجبوریم برای بدست آوردن چیزهای بزرگ پس‌انداز کنیم. بعضی از این چیزهای بزرگ جزو موارد ضروری زندگی هستند. اما گاهی اوقات اینطور نیست.
مثلا خیلی‌ها پول خود را برای سفر به یک نقطه خاص از اروپا پس‌انداز می‌کنند. بهتر است برای بدست آوردن شادی روش خود را عوض کنید. به جای اینکه پول خود را برای یک سفر رویایی و البته پر هزینه پس‌انداز کنید، آن را برای انجام چندین سفر کوچک خرج کنید.
تحقیقاتی در آمریکا روی افرادی با سطوح درآمدی مختلف در این رابطه انجام شده. این تحقیقات نشان می‌دهد افرادی که هر از گاهی خود را به یک فنجان چای، پیک‌نیک، سینما رفتن و… مهمان می‌کنند، در زندگی به نسبت افرادی که با همان بودجه، تفریحات پر هزینه‌تری انجام می‌دهند، شاد‌تر هستند.
محققان توصیه می‌کنند: به جای خرج کردن پول خود برای خرید ۱ چیز بزرگ، آن را برای خرید چندین چیز کوچک هزینه کنید.
وقتی شما یک چیز بزرگ می‌خرید، تا چند روز به شدت خوشحال هستید. اما این احساس فقط چند روز دوام دارد. پس باید تا جمع شدن پول‌ها برای خرید بزرگ بعدی صبر کنید. در صورتی که با خرید چیزهای کوچک، شادی‌های کوچک بدست می‌آورید و می‌توانید احساس شادیِ بعدی را با خرید کوچک بعدی بدست آورید.
از طرفی اثر هر کدام از شادی‌های کوچک در درون شما محو نمی‌شود و به شادی‌های کوچک بعدی اضافه می‌شود. علاوه براین مجموع این شادی‌های کوچک، از یک شادی بزرگ اثر بیشتری در احساس شما دارد.
۳- خرج کردن پول برای دیگران، نه برای خود
فکر می‌کنید برای بدست آوردن شادی، باید پول را برای خودتان خرج کنید یا دیگران؟ این سوال در تحقیقی از افراد مختلف پرسیده شد. اکثر افراد اعتقاد داشتند که پول را باید برای خودشان خرج کنند تا شاد شوند. اما نتیجه‌ی تحقیقات علمی جواب دیگری به ما می‌دهد.
فکر می‌کنید چرا خرج کردن پول برای دیگران بیش‌تر باعث شادی ما می‌شود؟ زیرا این کار نوعی مهربانی کردن است. مهربانی کردن به دیگران یکی از موثرترین راه‌ها برای ایجاد حس شادی در انسان به حساب می‌آید.
وقتی با مهربانی کردن باعث شادی دیگران می‌شویم، هر چند این شادی کوچک باشد، حس خوب شادی را در درون وجود خود نیز احساس می‌کنیم. می‌توانید این کار را امتحان کنید. نیاز نیست زیاد هزینه کنید. دوست خود را به یک فنجان چای در هوای سرد مهمان کنید، برای همسر خود یک شاخه گل بخرید و احساس شادی را در وجود خود تجربه کنید.
مهربانی کردن از سوی دیگر هم تاثیر مثبتی در زندگی ما دارد. بر اساس قانون کارما، اگر کار ما حسی را در دیگران ایجاد کند، جهان هستی زمینه‌ای را فراهم می‌کند تا به همان میزان احساس، با اتفاقات مختلف درون ما ایجاد شود. بنابراین خرج کردن پول برای دیگران، به طور غیر مستقیم باعث افزایش شادی در زندگی ما می‌شود.
۴- الان خرج کنید اما بعد مصرف کنید
فرض کنید یک نوشابه برای خود می‌خرید. فکر می‌کنید تفاوتی بین اینکه آن نوشابه را در همان لحظه بنوشید یا این کار را بعدا انجام دهید وجود ندارد؟ بین این دو کار تفاوتی به اندازه شادی بیشتری که تجربه می‌کنید وجود دارد.
وقتی شما چیزی می‌خرید و آن را در همان لحظه مصرف می‌کنید، پدیده‌ی انتظار را در جا از بین می‌برید. انتظار پدیده‌ای است که احساس ما را تشدید و تقویت می‌کند. اگر نگران باشید، انتظار نگرانی را تشدید می‌کند. اگر شاد باشید، انتظار شادی را بیش‌تر می‌کند.
وقتی برای خودمان چیزی می‌خرید، شاد می‌شویم. اگر به محض خریدن کالا (مثلا نوشابه) آن را مصرف کنیم، شادی خود را در همان لحظه مصرف کرده‌ایم. اما اگر کمی انتظار بکشیم، انتظارِ شادیِ نوشیدن نوشابه، به شادی نوشیدن نوشابه اضافه می‌شود.
برای درک بهتر این مسئله یک مثال دیگر می‌زنیم. فکر می‌کنید اگر به شما خبر دهند که قرار است همین حالا به یک مسافرت بروید بیش‌تر خوشحال می‌شوید یا اینکه یک ماه زودتر خبر سفر را به شما بدهند؟ در کدام حالت شادی بیشتری را تجربه می‌کنید؟
۵- خرج کردن پول برای خرید زمان
فرض کنید قرار است به یک مسافرت بروید. اگر با قطار عادی سفر کنید ۷ ساعت در راه هستید. اما سفر با قطار تندرو ۵ ساعت طول می‌کشد. هزینه‌ی سفر با قطار عادی ۲۰ هزار تومان و هزینه‌ی سفر با قطار تندرو ۳۰ هزار تومان است. این یک مثال ساده است که خرج کردن پول برای خرید زمان را توضیح می‌دهد.
دلیل اینکه خرج کردن پول برای خرید زمان باعث شادی بیش‌تر ما می‌شود کاملا روشن است. شما در این شرایط یا از زمان خود هزینه می‌کنید یا از پول خود. یا پول خود را نگه می‌دارید و زمان خود را برای انجام کاری که باعث شادی شما نمی‌شود (سفر طولانی‌تر) هزینه می‌کنید، یا پول خود را برای زودتر رسیدن به حس شادی هزینه می‌کنید.
در واقع اگر پول خود را برای خرید زمان هزینه کنید، بخشی از عمر خود را که فاقد شادی است، به لحظاتی تبدیل می‌کنید که همراه با شادی هستند. یعنی تبادل زمان بدون شادی با زمان همراه با شادی.
قطعا در زندگی همه‌ی ما کارهایی هست که از انجام آن‌ها احساس شادی نمی‌کنیم. بنابراین در صورتی که پول لازم را دارید و به شادی بیشتری در زندگی می‌خواهید، کمی از پول خود را برای انجام ندادن آن کارها هزینه کنید و انجام آن کارها را به شخص دیگری واگذار کنید.
همانطور که می‌بینید، با پول می‌توان شادی را خرید، فقط باید روش خرج کردن پول را به خوبی بلد باشیم. امیدواریم با کسب ثروت بتوانید زندگی شاد‌تری را تجربه کنید.
گروه آموزشی پژوهشی فرشید پاکذات
