زندگی ما تحت تاثیر تفکر ما هست. چرا که تفکر ما با احساسات‌مون در ارتباط هست. تفکر ما تصمیمات ما رو رقم می‌زنه. تفکر ما ارتباط‌مون با دیگران رو می‌سازه. یکی از مواردی که نقش کلیدی در شکل دادن به تفکر ما داره زبان هست. پس شناخت نقش زبان در تفکر اهمیت زیادی داره. چون می‌تونه تفکر ما و در ادامه کل زندگی ما رو تحت تاثیر قرار بده.
در این مقاله ابتدا توضیح می‌دیم که فکر و تفکر چی هستند؟ منظور از زبان چیه؟ و زبان چه نقشی در تفکر داره.
فکر چیست و چطور اتفاق می افتد؟
برایاینکه متوجه بشیم تفکر چی هست، بیاید یک لحظه فکر کنیم و ببینیم موقع فکر کردن چه اتفاقی برای ما می‌افته؟ بیاید مثلا به درخت کاج فکر کنیم؟ اگه چند لحظه به درخت کاج فکر کنید، حتما تایید می‌کنید که کلمات و جملات مختلفی در ذهن شما مرور شدند.
برای اینکه متوجه بشیم تفکر چی هست، بیاید یک لحظه فکر کنیم و ببینیم موقع فکر کردن چه اتفاقی برای ما می‌افته؟ بیاید مثلا به درخت کاج فکر کنیم؟ اگه چند لحظه به درخت کاج فکر کنید، حتما تایید می‌کنید که کلمات و جملات مختلفی در ذهن شما مرور شدند.
فکر دقیقا همین هست. در واقع به سیر در کلماتی که در ذهن ذخیره شده فکر گفته میشه. یعنی هر وقت که ما به چیزی فکر می‌کنیم، داریم بین کلماتی که در ذهن‌مون ذخیره شده جستجو می‌کنیم. ابتدا ممکنه به یک یا چند کلمه برسیم و از اون کلمات به کلمات دیگه و این مسیر همینطوری ادامه پیدا می‌کنه. مدام چیزهای جدید به یادمون میاد تا اینکه ورودی دیگه‌ای از محیط دریافت کنیم. مثل یک صدا، یک تصویر یا یک احساس.
تا اینجا با تفکر و ساختار تفکر آشنا شدیم و متوجه شدیم که وقتی فکر می‌کنیم، داریم بین کلماتی که در ذهن‌مون ذخیره شده جستجو می‌کنیم. برای اینکه بتونیم نقش زبان در تفکر رو توضیح بدیم، باید بدونیم زبان چیه و از چه مفاهیمی با نام زبان یاد میشه؟
زبان چیست و از چه مفاهیمی تحت عنوان زبان یاد می‌شود؟
خیلی‌ها زبان رو فقط به عنوان عضوی از بدن می‌شناسند. بعضی‌ها هم زبان رو معادل کلمات و جملات می‌دونند. اما زبان فراتر از این موارد هست. در واقع زبان یک فرایند ذهنی هست. زبان به عنوان یک فرایند ذهنی نقش مهمی در شکل‌گیری تفکر ما داره. بنابراین نقش زبان در تفکر روی زندگی ما اثرات قابل توجهی داره.
همونطور که گفتیم تفکر ما از کلمات و جملات مختلفی تشکیل شده. این کلمات و جملات مربوط به زبان هستند. زبان ما هست که این کلمات و جملات رو کنار هم قرار میده و معانی مختلف رو در ذهن ما ایجاد می‌کنه. در حقیقت جملات و کلماتی که بیان می‌کنیم و افکاری که این جملات و کلمات رو می‌سازند، خروجی یک فرایند ذهنی به نام زبان هستند.
پس میشه گفت زبان علاوه براینکه یکی از اعضا بدن به حساب میاد، نحوه شکل‌گیری جملات وترکیب کلمات یا به عبارتی دستور و قواعد زبان هم هست و یک فرایند ذهنی هم به شمار میاد که تفکر ما رو شکل میده. حالا با توجه به توضیحاتی که درباره ماهیت فکر و مفاهیم مرتبط با زبان دادیم، می‌تونیم نقش زبان در تفکر رو توضیح بدیم.
نقش زبان در تفکر چیست؟
همونطور که گفتیم، تفکر سیر در کلمات ذخیره شده در ذهن هست. بنابراین اینکه چه کلمات و جملاتی در ذهن ما ذخیره شده، در تعیین نوع تفکر ما نقش داره. کلماتی که در ذهن ما ذخیره شده‌اند از کجا میان؟ بخشی از این کلمات حرف‌ها و جملاتی هست که در طی روز می‌شنویم یا می‌خونیم.
بنابراین گنجینه‌ی کلماتی که از کودکی در ذهن خودمون ذخیره کردیم، نحوه‌ی تفکر ما رو می‌سازه. تفکر ما هم تصمیمات و احساسات ما رو شکل میدن و تصمیمات و احساسات ما زندگی و آینده ما رو ترسیم می‌کنند. بنابراین ما می‌تونیم گنجیه‌ی کلماتی که داریم رو از بین کلمات مثبت انتخاب کنیم، یا با استفاده از کلمات منفی و همنشینی با افرادی که تفکرات منفی دارند، ذهن خودمون رو پر کنیم از کلمات منفی.
از جهت دیگه‌ای هم میشه نقش تفکر در زبان رو بررسی کرد. هر کلمه در ذهن هر کس دارای مفاهیم مختلفی هست. مثلا کلمه برف ممکنه مفاهیم سرما، سختی و مریضی رو در ذهن یک نفر بوجود بیاره و ذهن یک نفر با شنیدن کلمه برف ممکنه به سمت شادی و تعطیلی و برف بازی و امثالهم حرکت کنه. به همین خاطر هست که خیلی‌ها پاییز رو فصل افسردگی می‌دونند اما اخوان ثالث از پاییز با نام پادشاه فصل‌ها یاد می‌کنه.
نقش زبان تفکر: برداشت‌های مختلف ذهنی از یک اتفاق
شاید برای شما هم پیش اومده باشه که همزمان با یک نفر دیگه، شاهد یک اتفاق بودید یا یک جمله یا حرف رو شنیدید ولی برداشت‌های متفاوتی از اون داشتید. یکی از دلایل این مسئله، نقش زبان در تفکر یا همون تفاوت مفاهیم و معانی مرتبط با کلمات متفاوت در ذهن افراد مختلف هست.
توجه به این موضوع در برقراری ارتباط با دیگران و درک منظور اون‌ها اهمیت خاصی داره. وقتی ما جمله‌ای رو به مخاطب می‌گیم، این جمله وارد ذهن مخاطب میشه. اتفاقی که می‌افته اینه که ذهن اون فرد به دنبال معانی مرتبط با کلمات ما می‌گرده. بنابراین برداشتی که فرد مقابل از حرف ما داره، نتیجه‌ی مفاهیمی هست که در ذهن اون فرد ثبت شده.
بنابراین از این به بعد اگه کسی در صحبت با ما دچار سوتفاهم شد یا این اتفاق برای خودمون پیش اومد، می‌دونیم که احتمال داره این سوتفاهم به خاطر نقش زبان در تفکر ما یا فرد مقابل باشه. پس می‌تونیم کلمات خودمون رو تغییر بدیم و در انتخاب کلمات دقت بیش‌تری به خرج بدیم و به این نکته توجه داشته باشیم که پیام ما در ذهن طرف مقابل براساس معنای کلماتی که در ذهن اون فرد ثبت شده دریافت میشه، نه معنای موجود در ذهن ما.
