انیمیشن علاوه بر تاثیر مثبتی که روی بچه‌ها داره تاثیرات منفی هم داره. در این نوشته سعی می‌کنیم هم درباره تاثیر منفی انیمیشن روی بچه‌ها توضیح بدیم هم چند تا راه برای کاهش تاثیر منفی انیمیشن روی کودکانمون معرفی کنیم. در مورد تماشای کارتون و انیمیشن دو تا نکته وجود داره. یکی مدت تماشا و یکی هم محتوای کارتون یا انیمیشن. در ادامه درباره هر دو مورد توضیح میدیم.
بررسی‌های علمی در مورد مدت تماشای کارتون یا انیمیشن چی میگن؟
برای بررسی تاثیر مدت زمان تماشا کارتون و انیمیشن، روی ۵۰۰ کودک پیش دبستانی تحقیقی انجام شد. نتایج این تحقیق نشون میداد که بیش از ۱ تا ۲ ساعت تماشای تلویزیون و داشتن تلویزیون در اتاق خواب، باعث اختلال خواب در کودکان میشه. این اختلال خواب برای کودک مشکلاتی ایجاد میکنه از جمله: بیماری‌های جسمی، عدم تمرکز و مشکل در یادگیری.
همینطور یک بررسی علمی روی بیش از ۲۰۰۰ دانش‌آموز بین کلاس دوم تا هشتم انجام شد. این بررسی نشون داد هر چقدر ساعات تماشا تلویزیون یا انیمیشن در شبانه روز بیشتر باشه، آمار ناراحتی‌های روحی و عصبی مثل عصبانیت، ترس و استرس در کودکان بیشتر میشه.
علت این مسئله این هست که مدل برقراری ارتباط کودکان با تلویزیون با والدین یا حتی نوجوانان متفاوت هست. کودکان در دوره یادگیری هستند. همین مسئله باعث میشه تاثیر پذیری اون‌ها از برنامه های تلویزیون خیلی بیشتر و متفاوت با افراد بزرگسال باشه. بنابراین اگه به سلامت کودکمون اهمیت میدیم باید ساعات تماشای کارتون یا انیمیشن رو کاملا کنترل کنیم.
محتوای کارتون یا انیمیشن چه تاثیری روی کودکانمون داره؟
بررسی‌ها نشون داده هر چقدر خشونت در کارتون‌ها بیشتر باشه، روی رفتار کودک تاثیر بیشتر داره و بیشتر باعث پرخاشگر شدن کودک میشه. انیمیشن‌ها در سال‌ها دورتر با امروز خیلی متفاوت بود. در انیمیشن‌های امروزی بیشتر صحنه‌های خشن میبینیم. انیمیشن‌هایی مثل بن تن، مرد عنکبوتی، بت من و…
این کارتون‌ها روی کودکان تاثیر زیادی دارن. مخصوصا که قهرمان داستان برای انجام کارهایی که میکنه معمولا از خشونت استفاده میکنه. وقتی این قهرمان‌ها برای بچه‌ها محبوب میشن، رفتار اون‌ها تبدیل به الگوی رفتار بچه‌ها میشن. همین هم باعث میشه بچه‌ها خشونتی این قهرمان‌ها به خرج میدن رو تقلید بکنن.
اما راه حل کنترل مدت تماشای کارتون چیه؟ برای اینکه فرزندانمون هر کارتونی رو تماشا نکنن چه کار میشه انجام داد؟ در ادامه نحوه درست برخورد با کودکان برای کنترل تماشای انیمیشن رو توضیح میدیم.
چطور باید تماشا انیمیشن رو کنترل کنیم؟
به طور کلی دو شیوه برخورد برای کنترل کودکان در مورد تماشای کارتون یا انیمیشن وجود داره. یک شیوه برخورد تند و همراه با تحکم هست. یک شیوه هم توضیح دادن. شاید اگه برخوردمون تند باشه، راحت‌تر به نتیجه برسیم. اما حقیقت اینه که نتیجه‌ای که می‌گیریم چیزی نیست که تصور می‌کنیم.
ما داریم تلاش می‌کنیم که انیمیشن روی فرزندمون تاثیر منفی نذاره اما رفتار خودمون روی کودکمون تاثیر منفی داره. علاوه براین وقتی برای جلوگیری از تماشای یک کارتون یا انیمیشن با فرزندمون با تندی و تحکم برخورد می‌کنیم، تمایلش برای تماشای اون انیمیشن رو بیشتر می‌کنیم.
اما شیوه‌ی دوم یعنی توضیح دادن، تاثیر مثبت و البته طولانی‌تری روی بچه‌ها داره. شاید توضیح دادن، انرژی و زمان بیشتری نیاز داشته باشه، اما از اون جایی که یک شیوه تربیتی مثبت هست باعث میشه دفعات بعدی نیاز به برخورد نباشه. در ادامه ۳ شیوه تربیتی مثبت برای کنترل تماشای انیمیشن رو توضیح میدیم.
۱- کنترل ۱۰۰٪ ممکن نیست
قبل از هر کاری باید بدونید که کنترل ۱۰۰٪ ممکن نیست. به هر حال فرزند ما در معرض رفتارهای نامناسب یا خشن قرار میگیره. چه از طریق کارتون و انیمیشن چه برنامه‌های دیگه‌ی تلویزیون و حتی در جامعه. پس حساسیت بیش از حد در این مورد نشون ندید. تنها کاری که باید انجام بدیم این هست که مواردی رو که می‌تونیم کنترل کنیم، با خونسردی و عاقلانه مدیریت کنیم و به جای اینکه خودمون از بچه‌هامون محافظت کنیم، سعی کنیم آگاهی لازم رو بهشون بدیم.
۲- همراهی با فرزند
باید سعی کنیم همراه با فرزندانمون کارتون تماشا کنیم. وقتی همراه کودکمون مشغول تماشای تلویزیون یا کارتون بشیم، می‌تونیم با رفتارهای خودمون از تاثیر منفی انیمیشن کم کنیم. مثلا اگه قهرمان کارتون شروع کرد به سیگار کشیدن، می‌تونیم با نشون دادن احساسات منفی روی ذهن فرزندمون اثر بذاریم.
البته این احساسات یا حرفی که می‌زنیم نباید مستقیم خاطب به فرزندمون باشه. بلکه باید در واکنش به عمل قهرمان انیمیشن باشه. مطمئن باشید که این کار به صورت غیر مستقیم رو ذهن کودکمون اثر میذاره. علاوه بر این وقتی همراه فرزندانمون انیمیشن تماشا کنیم، راحت‌تر می‌تونیم مدت زمان تماشای انیمیشن رو کنترل کنیم.
۳- برنامه‌ریزی کنید
اگه می‌دونید فرزندتون از یک شخصت کارتونی می‌ترسه، طوری برنامه‌ریزی کنید که نتونه اون انیمیشن رو تماشا کنه. اگه خودتون هم از محتوای اون کارتون اطلاع ندارید، سعی کنید طوری برنامه‌ریزی کنید که خودتون پیش از فرزندتون یک بار اون کارتون رو تماشا کنید تا از مناسب بودن محتواش مطمئن بشید.
وقتی خودمون قبل از فرزندمون کارتون رو تماشا کنیم، بهتر می‌تونیم برای مدت زمان تماشای کارتون برنامه‌ریزی کنیم. یعنی می‌تونیم در طول روز یا هفته، به تعداد مناسب کارتون در اختیار فرزندمون قرار بدیم. شاید اوایل فرزندمون در مقابل برنامه‌ای که ما تعیین کردیم مقاومت کنه. اما اگه ما سر حرفمون بمونیم بعد از مدت کوتاهی خودش رو با برنامه ما هماهنگ میکنه.
در انتها باز هم یادآوری می‌کنیم که به هر حال ما نمی‌تونیم فرزندمون رو از روبرو شدن با خشونت‌ها و رفتارهای نادرست دنیا در امان نگهداریم. اما می‌تونیم با رفتار درست به فرزندمون آگاهی‌های لازم رو بدیم و با این آگاهی‌ها از اون محافظت کنیم.
