فرزند شما خجالتی است؟ کودک کم رو یا گوشه‌گیری دارید؟ لطفا از این موضوع به سادگی رد نشوید. تصور نکنید خجالت و کم رویی کودک شما به مرور زمان و با بزرگ شدن فرزندتان خود به خود برطرف می‌شود. خجالتی بودن، کم رویی و انزوای اجتماعی بچه‌ها، یک مشکل اساسی است که اگر در همان کودکی برطرف نشود، تغییر آن در بزرگسالی دشوار و شاید غیرممکن باشد.
عمده‌ترین علل ایجاد خجالت و کم رویی کمبود اعتماد به نفس در کودک است. کودک کم رو، مهارت‌های ارتباط اجتماعی را به خوبی فرا نگرفته و توانایی ابراز وجود ندارد. اما همانطور که قبلاً اشاره شد، در صورت تشخیص به موقع و سریع می‌توان از کم رویی و خجالت کودک پیشگیری یا آن را اصلاح کرد.
بازی همواره یکی از مؤثر‌ترین روش‌های آموزش به کودکان است. بازی در کنار سایر روش‌های درمانی برای بهبود مهارت‌های زندگی کودک، اهمیت به سزایی دارد. برای رفع و درمان اختلال خجالت، کم رویی و انزوای اجتماعی کودکان، می‌توان از انواع بازی‌های مناسبی که در این زمینه توسط کارشناسان حوزه کودک توصیه شده، بهره گرفت.
چه بازی‌هایی می‌تواند به رفع خجالت و کم رویی کودک کمک کند؟
والدین می‌توانند با انجام یک سری بازی‌ها، هم تجربه‌ی نقش‌های اجتماعی مختلف را به کودک آموزش دهند و هم مهارت‌های اجتماعی و ابراز وجود را در او پرورش دهند .در ادامه به برخی از این بازی‌ها اشاره می‌کنیم.
تئاتر خیالی
به همراه فرزندتان لباس‌های ویژه‌ای بپوشید و در مقابل تماشاچیان خیالی که می‌توانند عروسک‌های کودک باشند، یک نمایش اجرا کنید یا آواز بخوانید. این کار علاوه براینکه یک نقش اجتماعی را در قالب نمایش به عهده کودک شما واگذار می‌کند، تمرینی برای قرار گرفتن در جمع (هر چند به طور خیالی) به حساب می‌آید.
معلم بازی
از فرزندتان بخواهید آنچه را خود آموخته و یا در کلاس یاد گرفته به شما هم یاد بدهد و به نوعی معلم شما شود. یا به عروسک‌هایش که بچه‌های تنبلی هم هستند، درس بدهد. می‌بینید که او با تصور خود در موقعیتی قدرتمند و اثرگذار، اعتماد به نفس بیشتری پیدا کرده و به خوبی از پس اجرای نقش بر می‌آید.
در این بازی هم مشابه بازی قبل، کودک شما در یک نقش اجتماعی قرار می‌گیرد. علاوه برآن با انتقال آموخته‌های خود تمرین مفیدی برای پرورش ذهن انجام می‌دهد.
تکمیل جملات
برای کودکان یک سری جملات ناقص بخوانید. آن‌ها باید حدس بزنند که در جای خالی چه کلماتی قرار دهند تا جمله درست شود .این تمرین باعث می‌شود کودک شما بیشتر از قبل به صحبت‌ها و حرف‌های اطرافیان توجه کند و فعالیت مغزی بیشتری انجام دهد.
پانتومیم خانگی
یک کلمه یا یک مفهوم را انتخاب کنید و از کودک بخواهید با حرکات دست و بدن، این مفهوم را انتقال دهد. با این کار او می‌آموزد که از بدنش برای برقراری ارتباط استفاده کند و مهارت‌های کافی را برای تقویت زبان بدن یاد می‌گیرد. علاوه براین با این بازی، کودک شما در تعامل با جمع قرار می‌گیرد که به رفع خجالت و کم رویی او کمک می‌کند.
داستان سازی با تصویر
یک سری از تصاویر مختلف را به کودک نشان داده و از او بخواهید برای آن تصاویر یک داستان بسازد. با این تمرین خلاقیت و قدت تصویرسازی کودک خود را تقویت می‌کنید. علاوه براین بازی داستان سازی با تصویر راه خوبی برای فرصت ابراز وجود در کودک فراهم می‌کند.
ضبط صدا
با فرزندتان حرف بزنید، کتاب بخوانید و یا حتی نمایشنامه اجرا کنید. در همین حال صدایتان را با یک ضبط صوت یا تلفن همراه ضبط کرده و سپس به آن گوش دهید. شنیدن صدای خود باعث شناخت ضعف‌ها و برطرف کردن آن‌ها و بالا رفتن اعتماد به نفس و شادی کودک برای صحبت در جمع می‌شود .
بازی مصاحبه
از یکی از اسباب بازی‌های کوچکش به عنوان میکروفن استفاده کرده و با او مصاحبه کنید. نظر او را درباره‌ی رنگ لباسش، غذا یا بازی مورد علاقه‌اش و… بپرسید. تا می‌توانید این مصاحبه را طولانی کنید .
این بازی را کودکان می‌توانند دو به دو با هم انجام داده و موضوعات مصاحبه را با هم تعیین کنند. از جمله اهمیت بهداشت دهان و دندان، رفتار در مدرسه و خانه، اطلاعات عمومی و… با این بازی فرزندتان هم ابراز نظر و عقیده‌اش را تمرین می‌کند و هم صحبت کردن مقابل جمعیت را یاد می‌گیرد. در نتیجه این بازی روش بسیار خوبی برای رفع کم رویی و خجالت فرزند شما به حساب می‌آید.
خنداندن دیگران
برای جمع‌های کودکان این بازی بسیار جذاب است. هر کدام از کودکان سعی می‌کند با انجام حرکات خنده‌دار، دیگران را بخنداند. از افراد دیگر خواسته می‌شود در مقابل خندیدن مقاومت کنند، چون برنده کسی است که افراد بیشتری را بخنداند. این بازی به علت آنکه در جمع انجام می‌شود تاثیر قابل توجهی در از بین بردن خجالت و کم رویی کودک شما دارد.
مسابقه‌ی گویندگی
در این بازی هر کودکی سعی می‌کند متنی را که از قبل تنظیم شده است، بدون اشتباه بخواند (به تقلید از گویندگان اخبار تلویزیون و رادیو ). برنده کسی است که مسلط‌تر از دیگران بوده و کمتر اشتباه داشته باشد. این بازی هم تمرین خوبی برای تقویت توانایی‌ها و رفع خجالت و کمرویی است.
کامل کردن داستان و شعر
ابتدای یک داستان یا شعر خوانده می‌شود و از کودکان خواسته می‌شود آن داستان را ادامه دهند یا مصراع و بیت‌های بعدی شعر را حدس بزنند. مثال : یک روز یک شکارچی در جنگل با یک شیر برخورد کرد… حالا ادامه‌ی داستان را یکی از کودکان ادامه می‌دهد. به همین ترتیب سایر کودکان هم داستان را ادامه می‌دهند.
خاطره بازی
در جمع‌های خانوادگی بجای آنکه هر کدام مشغول گوشی تلفن همراه یا تلویزیون باشید، خاطره بازی کنید. با هم به گفت و گو بپردازید. هم شما و هم کودکان یکی از خاطرات خودتان را در جمع تعریف کنید. با این بازی مهارت‌های کلامی کودک هم تقویت می‌شود. علاوه برآن هم فرصت ابراز وجود در جمع را بدست آورده و هم به خاطر حضور در جمع خجالت و کم رویی کودک به مرور از بین می‌رود.
