عدم اعتماد به نفس می‌تواند باعث شود حتی کاری را که در آن تخصص داریم به درستی انجام ندهیم. حتی افرادی که اعتماد به نفس بالایی دارند، ممکن است در بعضی شرایط دچار کمبود اعتماد به نفس شوند. در این مقاله ۳ شرایطی که باعث کاهش اعتماد به نفس شده را توضیح می‌دهیم و راه مقابله با آن‌ها را بیان می‌کنیم.
حداقل یکی از ۳ وضعیتی که در این مقاله عنوان می‌کنیم یا برای اکثر افراد اتفاق افتاد یا به احتمال زیاد آن را تجربه می‌کنند. بنابراین بهتر است راه مقابله با این شرایط را بلد باشیم.
۱- عدم اعتماد به نفس به خاطر وابستگی
اکثر افراد در زندگی وابستگی‌هایی دارند. این وابستگی‌ها را می‌توان به ۲ دسته تقسیم کرد:
- وابستگی به افراد
- وابستگی به اشیا
خیلی‌ها به افراد مختلفی مثل پدر و مادر یا همسر وابسته هستند. خیلی‌ها به دوستان خود وابستگی دارند. بعضی‌ها در محیط کار به یکی از همکاران خود وابسته هستند. نشانه‌ی این وابستگی بی‌قرار و به قول معروف بدحالی شما در عدم حضور آن‌هاست.
بعضی‌ها هم به اشیا خاصی مثل ماشین، خودکار، صندلی و… وابستگی دارند. مثلا خیلی‌ها در خانه همیشه باید روی صندلی خودشان بنشینند وگرنه احساس راحتی نمی‌کنند یا حال‌شان خوب نیست. چیزی که ریشه‌ی این وابستگی‌هاست باعث عدم اعتماد به نفس ما می‌شود.
ریشه وابستگی چیست؟
ترس ریشه‌ی اصلی وابستگی به حساب می‌آید. ترس از بدست نیاوردن یا از دست دادن چیزی، باعث می‌شود دچار وابستگی شویم. مثلا وابستگی به والدین یا همسر می‌تواند به خاطر ترس از دست دادن حمایت آن‌ها باشد.
عادت یکی دیگر از ریشه‌های وابستگی است. وابستگی به ماشین می‌تواند به خاطر عادت نداشتن به پیاده‌روی به‌وجود آید. خیلی‌ها می‌گویند به تخت خواب خود عادت کرده‌اند و نمی‌توانند شب جای دیگری راحت بخوابند. این عادت‌ها ما را وابسته کرده و این وابستگی موجب عدم اعتماد به نفس می‌شود.
بنابراین برای غلبه بر وابستگی باید با از بین بردن ترس در خود از وابستگی‌های کم کنیم. اگر همیشه همراه با خانواده سفر می‌کردیم، برای غلبه بر وابستگی به خانواده می‌توانیم چند بار به تنهایی سفر کنیم یا سفر با دوستان را تجربه کنیم.
برای اینکه وابستگی خود به خیلی از چیزها را از بین ببریم، باید به آن‌ها عادت نکنیم. ترک عادت راه کاهش وابستگی و مقابله با کمبود اعتماد به نفس است. مثلا می‌توانیم یک روز ماشین خود را روشن نکرده و بدون ماشین به محل کار خود بریم یا هر از گاهی در خانه روی صندلی دیگری بنشینیم.
هر وقت حس کردید در حال عادت کردن به چیزی هستید، سعی کنید با آن مقابله کنید تا این وابستگی باعث عدم اعتماد به نفس شما نشود. البته می‌توانید از تکنیک سویش (Swish) در ان ال پی برای ترک عادات بد هم استفاده کنید.
۲- کاهش اعتماد به نفس به خاطر بی‌پولی
کم بودن درآمد و بی‌پولی به طور کلی باعث کاهش اعتماد به نفس می‌شود. اما گاهی اوقات ما مشکل بی‌پولی نداریم، فقط در شرایطی که به پول نیاز داریم، کیف پول یا کارت بانکی ما همراه‌مان نیست. این شرایط می‌تواند باعث عدم اعتماد به نفس ما شود.
مثلا فرض کنید با دوستان جدید یا نامزد خود بیرون رفته‌اید و کیف پول یا کارت بانکی خود را فراموش کرده‌اید. در این شرایط به خاطر اینکه با همراه یا همراهان خود به تازگی آشنا شده‌اید دچار کمبود اعتماد به نفس می‌شوید.
برای اینکه از این به بعد در چنین شرایط قرار نگیرید، باید سعی کنید همیشه میزان ثابتی پول نقد همراه داشته باشید. هر وقت هم از این پول خرج کردید به سرعت مبلغ خرج شده را جبران کنید. سعی کنید این مبلغ در حدی باشد که اگر در شرایط خاصی گیر افتادید، گره‌ای از کار شما باز کند.
دقت کنید، این پول را به صورت نقد به همراه داشته باشید، نه در عابر بانک و نه حتی در کیف پولی که در ماشین می‌گذارید. این مبلغ را باید همیشه همراه خود داشته باشید. به همراه داشتن مبلغی پول به طور ثابت (مخصوصا اگر مبلغ کمی نباشد) به افزایش اعتماد به نفس شما کمک می‌کند.
شاید بگویید وقتی پول همراهم هست، همه‌ی آن را خرج می‌کنم. این حرف نشان دهنده‌ی مشکل شما در مدیریت پول است. بنابراین باید فکر به حال حل این مشکل بکنید. نه اینکه خود را از به همراه داشتن پول نقد محروم کنید.
ممکن است بگویید: «من آنچنان وضع مالی خوبی ندارم». اتفاقا انجام این کار برای شما ضرورت بیش‌تری دارد. می‌توانید از همین امروز شروع کنید. هر روز، هر هفته یا هر ماه مبلغی به این منظور کنار بگذارید. بعد از مدتی پولِ اعتماد به نفس را جیب خود ببینید.
۳- بروز یک مشکل ناگهانی
فرض کنید می‌خواهید به مصاحبه شغلی بروید و کنار لباس یا شلوارتان به جایی گیر کرده و پاره می‌شود. فرصت تعویض لباس هم ندارید. احتمالا در کل مدت مصاحبه شغلی حواس شما به این است که کسی پارگی لباس شما را نبیند. فکر می‌کنید بهترین راه در این شرایط برای اینکه با کمبود اعتماد به نفس روبرو نشوید چیست؟
بهترین کار در این شرایط این است که خودتان اولین نفری باشید که به مشکل اشاره می‌کنید. می‌توانید خیلی راحت در برخورد با مصاحبه کننده بگویید این اتفاق باعث شد لباس من پاره شود. تلاش برای مخفی کردن مشکل در این شرایط باعث می‌شود شما دچار کمبود اعتماد به نفس بشوید.
در واقع در این شرایط باز هم ترس عامل کمبود اعتماد به نفس است. پس باید با این ترس مقابله کنید. بهترین کار روبرو شدن با ترس است. شما از این می‌ترسید که دیگران از مشکل شما با خبر شوند، پس خودتان مشکل را برای دیگران بازگو کنید.
به این ترتیب هم با ترس خود مقابله کرده‌اید و هم مانع کاهش اعتماد به نفس خود شده‌اید. به طور کل ترس یکی از عوامل مهم عدم اعتماد به نفس به حساب می‌آید. پس با غلبه بر ترس‌های خود، مانع کمبود اعتماد به نفس شوید.
