کانال ترجیحی چیست؟ چطور با استفاده از آن می‌توان به ارتباط موثر رسید؟

با شناخت کانال ترجیحی خود و دیگران می‌توانید بهتر ارتباط برقرار کنید. اینکه کانال ترجیحی چیست و چطور باید از آن برای برقراری ارتباط موثر استفاده کرد را در این مقاله می‌آموزید.

منظور از کانال ترجیحی، کانال‌هایی از حواس پنجگانه (دیدن، شنیدن، بوییدن، لمس و چشیدن) است که شخص از طریق آن بهتر و موثرتر اطلاعات را دریافت می‌کند. بنابراین با شناخت کانال ترجیحی خود و دیگران می‌توان با دیگران بهتر ارتباط برقرار کرد.

احتمالا سوالاتی به ذهن شما می‌رسد. مثل اینکه: آیا همه افراد از یک کانال خاص جهان پیرامون خود را درک می‌کنند؟ آیا تمام کانال‌های درک و دریافت پیام در تمام انسان‌ها به یک اندازه و قدرت عمل می‌کند؟ مثلا آیا تمام کسانی که می‌شناسید به یک اندازه با شنیدن یک مطلب، متوجه موضوع می‌شوند؟ جواب این سوالات را با خواندن این مقاله دریافت می‌کنید.

کانال‌های ترجیحی را چطور شناسایی کنیم؟

در واقع هر یک از افراد در درک مطلب از طریق یک کانال خاص توانایی بیشتری دارند. بنابراین برای برقراری ارتباط موثر با اطرافیان باید کانالی که از طریق آن درک بهتری دارند را شناسایی کنیم. به این منظور باید با دسته‌بندی این کانال‌ها آشنا باشیم. کانال‌های ترجیحی افراد به ۳ دسته زیر تقسیم می‌شود:

• دیداری – این افراد از راه دیدن مطالب را بهتر درک می‌کنند.
• شنیداری – افرادی که کانال ترجیحی شنیداری دارند از راه شنیدن مطالب را بهتر متوجه می‌شوند. مثلا این افراد راحت‌تر از سایرین، با گوش دادن درس سر کلاس، مباحث را یادمی‌گیرند.
• حسی (kinesthetic) – افرادی که دارای کانال ترجیحی حسی هستند، بویایی، چشایی و لامسه قوی‌تری دارند و از طریق این حواس بیشتر تحت تاثیر قرار می‌گیرند.

ما از کلمات برای توصیف افکارمان استفاده می‌کنیم بنابراین کلماتی که ما به کار می‌بریم به کانال ترجیحی ما اشاره دارد. البته کلماتی مانند دریافت کردن، فهمیدن، فکر کردن و فرایند بر پایه گیرنده‌های حواس نیستند. یعنی این کلمات نه بعد دیداری دارند نه شنیداری و نه حسی. بنابراین این کلمات در کانال ترجیحی خنثی قرار دارند و نمی‌توان از آن برای تشخیص کانال ترجیحی افراد استفاده کرد.

در مقاله‌های علمی بیشتر از این کلمات استفاده می‌شود، شاید این کار بصورت ناخودآگاه انجام می‌گیرد. اما این کار باعث می‌شود هم خواننده و هم نویسنده برداشت‌های شخصی داشته باشند و مقاله بیطرف باشد.

ویژگی هر کدام از کنال‌های ترجیحی چیست؟

برای اینکه کانال ترجیحی خود را پیدا کنید، در طول یک هفته به کلماتی که در صحبت‌های معمول خود استفاده می‌کنید دقت نمایید. ببینید بیشتر از کلماتی که به مسائل دیداری مربوط هستند استفاده می‌کنید یا کلماتی که دربرگیرنده پارامترهای شنیداری یا احساسی هستند.

افرادی که دارای کانال حسی دیداری هستند، دوست دارند الگوهای زبانی‌ مرتبط با رنگ و تصویر را در اشخاص اطراف‌شان پیدا کنند. افراد حسی بیشتر با روشی که دیگران خود را ارائه می‌دهند ارتباط برقرار می‌کنند. افراد شنیداری به دقت گوش داده و در لحن صحبت دیگران دقیق می‌شوند.

موارد مهمی در ارتباط موثر وجود دارد. راز یک رابطه خوب در این است که بدانید مطلبی که شما بیان می‌کنید زیاد مهم نیست، بلکه مهم‌تر از آن چگونگی گفتن آن مطلب است.

چطور از کانال ترجیحی برای خلق رابطه موثر استفاده کنیم؟

برای خلق یک ارتباط موثر با شخص مقابل شما باید هم گزاره باشید، یعنی باید مانند آن‌ها صحبت کنید و ایده‌هایی را که شما ارایه می‌دهید منطبق با روش فکر کردن آن‌ها باشد. توانایی شما برای انجام این کار به دو چیز بستگی دارد:

• تیز حسی در توجه، شنیدن و برداشتن الگوهای زبانی شخص مقابل
• داشتن لغات کافی، برای ارائه پاسخ مناسب به شخص مقابل، به طوری که با کانال ترجیحی او هم‌راستا باشد.

همه ارتباطات در یک سیستم واحد و کانال ترجیحی یکسان اتفاق نمی‌افتد. اما تطابق زبان و کلام برای برقراری راپورت (ارتباط موثر) بسیار مهم است. شما با افرادی که شبیه خودتان هستند، راحت‌تر به راپورت (ارتباط موثر) می‌رسید. برای مطالعه بیشتر درباره راپورت (ارتباط موثر) این مقاله را مطالعه کنید: «آموزش ارتباط موثر و جلب اعتماد دیگران با استفاده از تکنیک های ان ال پی»

رسیدن به راپورت (ارتباط موثر) را بوسیله توجه به کلماتی که شخص مقابل استفاده می‌کند متوجه می‌شوید. حتی بدون توجه به اینکه آیا فرد با آن‌ها موافق است یا نه، احتمال دارد با مخاطب‌تان روی فرکانس مشابهی قرار گرفته‌ باشید.

برای رسیدن به راپورت با گروهی که با آن‌ها در حال گفتگو هستید، باید تمام سیستم‌ها وکانال‌های ترجیحی افراد گروه را پوشش دهید. اجازه بدهید که افراد دیداری مطالبی که می‌گوییم را ببینند. افراد شنیداری صداها، وضوح و بلندی آن را بشنوند. برای کنستاتیک‌ها باید طوری خودتان را نشان دهید که منظور شما را متوجه شوند.

همه آن‌ها باید بدانند که چرا باید به شما گوش دهند، اگر توضیحات شما فقط از راه یک کانال ترجیحی باشد قطعا دو سوم شنوندگان را از دست می‌دهید.

کانال ترجیحی و سیستم راهبری

همانطور که برای فکر کردن بصورت ناخودآگاه از یک کانال ترجیحی خاص استفاده می‌کنیم. برای فراخواندن اطلاعات از ضمیر ناخودآگاه بصورت خودآگاه نیز، ما یک سیستم راهبری ترجیحی داریم.

یک خاطره کامل شامل تمام تجربیات اصلی مانند دیدن، شنیدن،حس کردن، بوئیدن و چشیدن است. ما برای بخاطر آوردن تمام خاطراتمان از یکی از این کانال‌ها استفاده می‌کنیم. دوباره به خاطره آخرین تعطیلات‌تان برگردید. در وهله اول کدامیک از این‌ها به ذهن شما خطور کرد؟ صداها، احساس یا عکس؟

این سیستم راهبری سیستم احساسی است که در درون ما وجود دارد. وسیله‌ای برای دستیابی به خاطرات گذشته است. سیستم راهبری چگونگی دسترسی خودآگاه به اطلاعات در ذهن ما را تعیین می‌کند.

برای مثال ممکن است تعطیلات را بخاطر بیاورید و به‌صورت خودآگاه احساس آرامشی که در آن تجربه کرده‌اید را بدست بیاورید. اما راهی که در ذهن شما برای دستیابی به آرامش شروع می‌شود با یک تصویر باشد. در اینجا سیستم راهبری شما بصورت دیداری است و کانال ترجیحی شما بصورت کنستاتیک (حسی) عمل می‌کند.

سیستم راهبری شبیه شروع کننده برنامه‌ها در یک کامپیوتر است.  شروع کننده برنامه‌ها، برای همه برنامه‌های کامپیوتر لازم است و گاهی سیستم ورودی نامیده می‌شود. و در انسان به عنوان فراهم کننده موارد برای فکر کردن بصورت آگاهانه کاربرد دارد.

بسیاری از مردم یک سیستم ورودی ترجیحی دارند و نیازی نیست که حتما با کانال ترجیحی اصلی آن‌ها یکی باشد. احتمال دارد سیستم ورودی (سیستم راهبری) فرد با کانال ترجیحی وی متفاوت باشند.

اگر بتوانید کانال ترجیحی یک فرد را پیدا کنید، می‌توانید با این فرد سازگار شده و به راپورت برسید. بعد از رسیدن به راپوت، می‌توانید اطلاعات مورد نظر یا منظورتان از این ارتباط را برای درک بهتر و پذیرش راحت‌تر از طریق کانال مورد نظر انتقال دهید.