بعضی‌ها هستند که مدام خودشون رو سرزنش می‌کنن. این افراد معمولا اعتماد به نفس کمی دارند. در این نوشته سعی می‌کنیم کمکی کنیم به کسانی که مدام خودشون رو سرزنش می‌کنن و از این کار خسته شدند.
موقعی که خودمون رو سرزنش می‌کنیم، دقیقا چه اتفاقی میوفته؟
وقتی کسی در حال سرزنش کردن خودش هست، در واقع درگیر یک گفتگوی درونی شده. البته گفتگوی درونی یک مسئله طبیعی هست و تمام انسان‌ها با خودشون گفتگوی درونی دارند. اما در کسانی که مدام خودشون رو سرزنش می‌کنن، این گفتگوی درونی به صورت انتقادی و عیب جویانه اتفاق میوفته.
انتقاد نه تنها بد نیست، بلکه میتونه باعث پیشرفت و بهتر شدن هم بشه. زمانی گفتگوی درونی منتقدانه تاثیر منفی روی فرد میذاره که این انتقاد مدام و همیشگی بشه. بنابراین اگه مدام دچار گفتگوی درونی منتقدانه با خودتون هستید، با بدترین منقد دنیا طرف شدید. چون ذهن شما همیشه همراه شما هست.
هر وقت اشتباهی مرتکب بشید، این منتقد درونی بیدار میشه و شروع میکنه به سرزنش کردن شما. همین باعث میشه اعتماد به نفس خودتون رو از دست بدید. کسی هم که اعتماد به نفس پایینی داره، نمی‌تونه از توانایی‌هاش استفاده کنه. وقتی هم که نتونید از توانایی‌هاتون استفاده کنید، باز هم اعتماد به نفس‌تون کمتر و کمتر میشه.
برای خیلی‌ها این دور باطل تا آخر عمر ادامه داره. پس باید راهی پیدا کرد که تا از سرزنش‌های مدام منتقد درون‌مون راحت بشیم. البته به این نکته هم توجه داشته باشید که هدف صدای درون شما، بهتر شدن‌تون هست. پس نباید آرزو کنید این صدا برای همیشه خاموش بشه. فقط باید بدونیم که هر چی این صدای درونی میگه نباید گوش کنیم. بنابراین اگه صدای درونی شما ازتون حمایت نمی‌کنه و مدام در حال سرزنش کردن هست، کارهایی که در ادامه می‌گیم رو انجام بدید تا منتقد سرزنش کننده‌ی درون‌تون رو کنترل کنید.
چطور منتقد سرزنش کننده درون خودمون رو کنترل کنیم؟
برای کنترل منقد سرزش کننده درون‌تون کارهایی که در ادامه گفته میشه رو قدم به قدم انجام بدید.
- تا موقعی که اتفاقی بیوفته و منتقد درون‌تون شروع کنه به سرزنش کردن صبر کنید. یا زمانی رو به یاد بیارید که صدای درون‌تون شما رو سرزنش کرده.
- وقتی سرزنش‌های درونی شروع شد، سعی کنید جهت صدا رو تشخیص بدید. حس می‌کنید این صدا از روبرو هست یا پشت سر؟ این صدا رو از درون خودتون حس می‌کنید یا از بیرون؟
- بعد از اینکه جهت صدا رو شناسایی کردید، دست‌تون رو به سمت جلو ببرید، انگشت شصت یا اشاره خودتون رو بلند کنید.
- حالا با ذهن خودتون صدا رو به سمت انگشت خودتون هدایت کنید. از اون جایی که این صدا درون ذهن شما هست، پس می‌تونید اون رو با ذهن‌تون هدایت کنید. حالا احساس می‌کنید این صدا از ناحیه انگشت‌تون با شما صحبت میکنه.
- حالا همونطور که تونستید با ذهن‌تون جهت صدا رو تغییر بدید، لحن صدا رو هم عوض کنید. صدا رو آروم‌تر یا بلندتر کنید. یا حتی صدا رو با کمک ذهن‌تون شبیه صدا یک شخصیت کارتونی کنید.
- حالا به راحتی می‌تونید با کمک ذهن خودتون از شدت تهدید آمیز بودن این صدا کم کنید.
مطالعه کنید: چگونه از اشتباه کردن به موفقیت برسیم؟
وقتی این ۶ مرحله رو انجام بدید، عملا ماهیت انتقاد آمیز و سرزنش کننده صدای درون خودتون رو تغییر دادید. وقتی صدای درون شما ازتون حمایت نمی‌کنه، بهتره که تغییرش بدید. همونطور که اگه مدام سر یک کودک فریاد بکشیم، اعتماد به نفسش رو از دست میده، اگر صدای درون ما مدام ما رو سرزنش کنه، ما هم اعتماد به نفس‌مون رو از دست میدیم. بعد از این کار باید کاری کنید صدای درون‌تون به جای تخریب کنندگی، سازنده باشه.
چطور لحن سرزنش کننده و انتقاد آمیز صدای درون‌مون رو تغییر بدیم؟
بعد از اینکه تونستید طی ۶ مرحله‌ای که در بالا توضیح دادیم، صدای سرزنش کننده درون‌تون رو کنترل کنید، می‌تونید لحن اون رو به حالت تشویق کننده تغییر بدید. برای این کار مراحل زیر رو انجام بدید.
- اول زمانی رو به یاد بیارید که موقع اشتباه کردن، صدای درون‌تون مدام شما رو سرزنش می‌کرد. دقیقا به یاد بیارید که صدای درون‌تون بهتون چی می‌گفت؟
- حالا از خودتون سوال کنید: چطور می‌تونم همین حرف‌ها رو به صورت تشویق کننده به خودم بزنم. حالا که زیر فشار انتقادهای صدای درون‌تون نیستید، راحت‌تر می‌تونید اون حرف‌ها رو بررسی کنید و لحنش رو تغییر بدید.
- بعد از اینکه تونستید لحن صدای درون‌تون رو تغییر بدید، دوباره به زمانی که اشتباه کردید برگردید و این دفعه بدون سرزنش کردن خودتون، به صورت سازنده از خودتون انتقاد کنید.
می‌تونید این مراحل رو بارها و بارها تکرار کنید تا لحن صدای درون‌تون رو طوری تغییر بدید که به بهترین و موثرترین حالت ممکن برسید. با این کار قطعا اعتماد به نفسی که در این مدت از دست دادید رو به دست میارید و می‌تونید با سرعت بیشتری در مسیر موفقیت قدم بردارید.
گروه آموزشی پژوهشی فرشید پاکذات
