برای خانواده‌هایی که به فرهنگ و ادب فرزند خود اهمیت می‌دهند، فحش دادن و بد زبانی کودک قابل قبول نیست. برای حل این مشکل، ابتدا باید علت فحش دادن و حرف زشت زدن کودک را پیدا کنیم. با مطالعه این مقاله با ۷ دلیل اصلی فحش دادن کودکان آشنا می‌شوید.
اولین قدم برای حل کردن مشکل فحش دادن و بد زبانی کودک
فحش دادن و حرف زشت زدن یکی از چالش‌هایی است که احتمال دارد کودکان از سنین پایین و یا بعد از زبان باز کردن با آن روبرو شوند. بسیاری از والدینی که فرزند پروری موفق را الگو می‌دانند در صورت برخورد با چنین موضوعی، به سرعت به دنبال راه حل می‌گردند. هر چند دنبال راه حل بودن نشانه اهمیت شما به ادب و آینده فرزندتان است. اما ابتدا باید علت فحش دادن و بد زبانی فرزند خود را پیدا کنید. چون در غیر اینصورت، نمی‌توانید راه حل درستی برای حل کردن این مشکل پیدا کنید.
۷ دلایل فحش دادن و بد زبانی کودکان
بنابراین اولین قدم منطقی برای حل کردن مشکل فحش دادن و بد زبانی کودک، پیدا کردن دلایل این مسئله است. گروه آموزشی پژوهشی فرشید پاکذات در این مقاله شما را با ۷ دلیل اصلی فحش دادن و بد زبانی کودک آشنا می‌کند.
۱- والدین
کودکان بیشتر رفتارهای خود را با تقلید و نگاه کردن به دیگران می‌آموزند. بدیهی است که بیشترین تاثیر روی کودک در این زمینه را والدین دارند. بنابراین یادگیری از والدین، می‌تواند یکی از مهم‌ترین دلایل ناسزاگویی در کودکان باشد. والدین الگو‌های اولیه رفتاری برای کودکان هستند و کودکان آگاهانه یا ناآگاهانه تمایل دارند از رفتارهای پدر و مادرشان تقلید کنند.
وقتی والدین در حضور فرزندان از این الفاظ استفاده می‌کنند، کودک در جهت همانند سازی با والدین خود، این رفتار را نشان می‌دهد و از همین کلمات استفاده می‌کند. همانند سازی یعنی، رفتار‌هایی که کودک از والدین به صورت کاملاً ناخودآگاه، تقلید می‌کند. کودک این رفتارها را به صورت معیار نگهداری می‌کند و سپس بر اساس این معیار، رفتار می‌کند.
کودک به این حد از شناخت نرسیده است که پدر یا مادرش این گونه الفاظ را خطاب به چه کسی می‌گوید، خطاب به فرزندان یا سایر افراد. همین که این واژه‌ها در گوش کودک تکرار شوند، کم کم به زبان او نیز جاری خواهند شد. بنابراین کودک بدون اینکه به محل و شرایط استفاده از این الفاظ توجه کند، این کلمات را در ذهن خود ثبت می‌کند و به مرور از آن‌ها استفاده می‌کند.
در نتیجه والدین باید کاملا مراقب صحبت کردن خود باشند. زیرا ذهن فرزند شما مانند یک کاغذ سفید است. هر عملی از شما اثری در ذهن او باقی می‌گذارد. بنابراین برای حل مشکل بد زبانی و فحش دادن کودک باید کاملا مراقب حرف‌هایی که در حضور کودک می‌زنید باشید. اما توصیه ما به شما این است که تمام تلاش خود را بکنید که هرگز از الفاظ بد استفاده نکنید. چون به هر حال احتمال دارد گاهی اوقات کودک شما بدون اطلاع شما حرف‌هایی که می‌زنید را بشنود.
۲- سایر کودکان
همانطور که اشاره شد کودک از محیط و اطرافیان خود می‌آموزد و تقلید می‌کند. بعد از والدین همبازی‌ها و سایر کودکان گروهی هستند که بیشترین تعامل را با فرزند شما دارند. بنابراین اگر فرزند شما با کودکی که فحش می‌دهند و بد زبانی می‌کند ارتباط داشته باشد، احتمالا رفتارهای او را می‌آموزد.
یکی دیگر از دلایلی که سایر کودکان در فحش دادن و بد زبانی فرزند شما اثر گذار هستند این است که کودک شما از سایر کودکان می‌آموزد برای نفوذ و قدرت نمایی یا بروز خشم کنترل نشده و حتی تحمیل نظر خویش بر دیگران، می‌تواند از این رفتار استفاده کند. بنابراین علاوه براین که باید در سنین پایین مراقب دوستان فرزند خود باشید، باید در مورد رفتارهای بد سایر کودکان با فرزند خود صحبت کنید و او را بد بودن این رفتارهای آگاه کنید.
۳- رسانه‌ها
رسانه‌های مختلف امروز بخشی از زندگی ما هستند، مانند عضوی از خانواده ما. بنابراین رسانه نیز مانند والدین و سایر کودکان می‌توانند روی فحش دادن و بد زبانی فرزند ما اثرگذار باشند. دیدن کارتون و فیلم و سریال‌هایی که شخصیت‌های داستان به شوخی یا در هنگام عصبانیت الفاظ ناپسندی به کار می‌برند، به خصوص اگر شخصیت مورد علاقه کودک هم باشد، در ایجاد و تقویت این رفتار بسیار نقش دارد.
بنابراین باید فیلم‌ها و کارتون‌هایی که در اختیار کودک خود قرار می‌دهید را به دقت انتخاب کنید. به یاد داشته باشیم هر فیلم یا برنامه‌ای که برای بزرگسالان مناسب است، برای کودکان مناسب نیست.
۴- پاداش
معمولاً کودکانی که تازه زبان باز کرده‌اند، پس از بیان هر کلمه یا عبارت جدید، به عکس العمل و تغییر چهره اطرافیان خود دقت زیادی می‌کنند. مثلاً هنگامی که کودک برای اولین بار برخی کلمات را به زبان می‌آورد، اطرافیان با خنده‌های خود بزرگترین پاداش‌های روانی را نثار او می‌کنند.
در نتیجه وقتی کودک شما تازه شروع به فحش دادن و بد زبانی کرده، به هیچ وجه با خنده‌ها و رفتار مثبت خود به او پاداش ندهید. این کار مانند مهر تاییدی بر رفتار کودک شماست. در صورتی که تا امروز به هر دلیل این کار را می‌کردید، از امروز تغییر روش دهید.
۵- توجه طلبی
کودکی که از توجه و محبت والدین سیراب نشده باشد، برای دریافت این توجه از اطرافیان، گاهی به استفاده از این لغات ناپسند روی می‌آورد. خواه این توجه مثبت باشد و خواه منفی و به صورت داد و بیداد والدین یا تنبیه و دعوا از سوی آن‌ها. بله این حقیقت دارد. کودک شما به توجه شما نیاز دارد. اگر این توجه را به درستی و به جا دریافت نکند، برای بدست آوردنش از راه‌های دیگر استفاده می‌کند. حتی اگر نتیجه‌ی آن تنبیه باشد. بنابراین به موقع و درست به کودک خود توجه کنید.
۶- جذابیت این الفاظ
برخی روانشناسان معتقدند که بیان کلمات ناپسند از سوی کودک به ویژه در سنین پایین‌تر، بخشی از فرایند زبان آموزی اوست. نوع گویش و تلفظ این لغات به طرز خاصی جذاب‌تر است مخصوصاً برای کودکان. پس سعی کنید با ارتباط کلامی مدام خود، برای کودک جذابیت لازم را ایجاد کنید.
۷- نداشتن مهارت کنترل خشم
کودکی که از نحوه‌ی صحیح بروز و کنترل خشم آگاهی ندارد و در واقع آموزش مناسبی در این زمینه ندیده است، رفتارهای اطرافیان اعم از والدین، دوستان یا کودکان همبازی را نوعی الگو در نظر می‌گیرد. به عنوان مثال می‌آموزد که در هنگام عصبانیت یا ناراحتی برای تخلیه هیجانی خود فحش بدهد یا بد زبانی کند. چون هیچ وسیله‌ای برای دفاع از خود در هنگام رفتارهای خشونت آمیز و خصمانه دیگران ندارد. در نتیجه نه تنها باید به عنوان والدین کودک برای کنترل خشم خود تلاش کنید، بلکه باید تلاش کنید کنترل خشم را به کودک خود نیز بیاموزید.
این موارد، 7 علت اساسی و کلی برای فحاشی و ناسزاگویی در کودکان می‌باشند که با شناسایی دقیق هرکدام، بهتر می‌توان برخورد متناسب را انتخاب و مدیریت نمود.
گروه آموزشی پژوهشی فرشید پاکذات
