پرش ذهنی یعنی چه؟ تا حالا شده تحت فشار عصبی یا استرس باشید و افکار مختلف یا خاطرات بهتون هجوم بیارن؟ تو این حالت معمولا تمرکزتون رو از دست می‌دید و شاید حتی زمان از دستتون در بره. به این حالت پرش ذهن میگن. در این مقاله توضیح میدیم که علت پرش ذهن و حواس پرتی چی هست و ۶ راه برای درمان این مشکل ارائه می‌کنیم.
پرش ذهن چیست و چرا دچار حواس پرتی می‌شویم؟
فرض کنید در حال درس خوندن هستید. همینطور که کتاب رو دستتون گرفتید و دارید مطالعه می‌کنید یهو این افکار به ذهن شما هجوم میارن: «باید عادت کنم شبا زود بخوابم. اگه روز کنکور دیر برسم سر جلسه امتحان نابود میشم. کنکور هم که افتاده وسط جام جهانی. نمی‌دونم کدوم بازی‌ها بعد از جام جهانی هست. اصلا ساعت پخش بازی‌ها کی بود؟ اگه این دفعه از گروهمون صعود کنیم چی میشه» و کلی عوامل حواس پرتی دیگه.
اتفاقی که براتون توصیف کردم فقط یک نمونه از پرش ذهن هست. پرش افکار از نظر علمی الگوهای تکرار شونده از افکار هستند. پرش ذهن ممکنه یک پاسخ عصبی به مسائل ناگواری باشه در گذشته برای شما اتفاق افتاده. از طرفی میتونه به علت نگرانی از چیزی باشه که قرار هست در آینده اتفاق بی‌افته (مثل مثال بالا).
اما چرا پرش ذهنی داریم؟
به هر حال پرش ذهن در اثر فشار روحی و روانی بوجود میاد. وقتی افراد دچار پرش افکار میشن ممکنه افکار یا خاطراتی به صورت تصادفی به ذهنشون برسه. مثلا خاطراتی از زمان‌ها و مکان‌های متفاوت و بدون هیچ ارتباط منطقی با هم. یا ممکنه شبیه مثال بالا یک سلسله از افکار پشت سر هم و بدون اینکه به جمع‌بندی خاصی برسن از ذهن گذر کنن. تو این حالت ممکنه حتی متوجه گذر زمان نشید. یک مرتبه به خودتون بیاید و ببینید از برنامه‌ای که داشتید عقب افتادید.
وقتی سیل افکار به ذهن هجوم میارن انرژی رو تخلیه میکنن. در این حالت عملا زندگی شما در زمان حال متوقف میشه. در حالت‌های شدیدتر، سیل افکار میتونه به صورت یه حلقه در ذهن شما باشه، طوری که فرار از اون به نظر دشوار میاد. یعنی مدام ذهن شما از فکری به خاطره‌ای و از خاطره‌ای به خاطره‌ی دیگه پرش میکنه.
برای خیلی‌ها این حالت موقع خواب اتفاق میوفته و باعث بی‌خوابی میشه. اما راه حل درمان پرش ذهن چی هست؟
راه حل درمان پرش افکار و حواس پرتی
پرش افکار میتونه علت‌های مختلفی داشته باشه. این مشکل ممکنه تحت تاثیر بعضی بیماری‌های روحی مثل اختلال دو قطبی یا تحت تاثیر مصرف آمفتامین بوجود بیاد. اما ما در این جا به حالتی از پرش فکری می‌پردازیم که بر اثر فشار روحی و عصبی مثل استرس کنکور بوجود میاد. بنابراین گروه آموزشی پژوهشی فرشید پاکذات در ادامه ۵ راه برای حل مشکل پرش ذهنی و عدم تمرکز ارائه میکنه که به هیچ دارویی نیاز نداره. شما می‌تونید تمریناتی که در ادامه گفته میشه رو انجام بدید تا از دست پرش ذهن خلاص بشید.
راه اول درمان عددم تمرکز – به مغز خود سناریوهای خوب بدهید
گاهی اوقات ما ذهن خودمون رو درگیر منفی بافی می‌کنیم. یعنی درست بودن یه چیزی بهمون اثبات شده اما باز هم براش اگر و اما میاریم. مثلا می‌بینید همسرتون تماس‌های تلفنی زیادی داره. با وجود اینکه می‌دونید کار همسرتون تجارت هست و تماس تلفنی زیاد براش طبیعی هست اما ذهنتون درگیر این میشه که نکنه یه داستانی هست!!! تو این حالت ذهن شما میره سراغ یه سناریوی منفی. در این شرایط باید سعی کنید این سناریوی منفی رو با یک سناریوی مثبت جایگزین کنید. مثلا با خودتون اینطور فکر کنید که احتمالا همسرم در حال انجام یک معامله جدید هست. به همین خاطر مجبور شده تماس‌های تلفنی زیادی رو پاسخ بده.
با این روش فشار عصبی و استرس رو از ذهن خودتون دور می‌کنید و درگیر پرش ذهن نمی‌شید.
راه دوم درمان پرش افکار – از کلمات مثبت استفاده کنید
از کلمات مثبتی استفاده کنید که به شما آرامش میده. این کلمات رو پشت سر هم تکرار کنید. تحقیقات نشون داده که استفاده از کلمات مثبت میتونه فعالیت اون قسمت از مغز که وظیفه قضاوت درباره خودتون رو داره کاهش بده. این قسمت از مغز دقیقا همونجایی هست که خاطرات گذشته رو بازسازی میکنه و نگرانی درباره آینده رو بوجود میاره. اگه یادتون باشه گفتیم پرش ذهن به خاطر همین دو مورد بوجود میاد. پس می‌تونید با استفاده از کلمات مثبت به مغزتون اجازه بوجود اومدن نگرانی و ناراحتی رو ندید.
مثلا شما می‌تونید از این جمله استفاده کنید: «همه چیز آرومه، من چقدر خوشحالم». این جمله رو اصلا به عنوان شوخی نگفتم. واقعا میتونه فعالیت اون قسمت از مغزتون رو کاهش بده. فقط بارها و بارها تکرارش کنید و روی جمله تمرکز کنید. شما می‌تونید این تمرین رو همه جا انجام بدید. موقع خرید یا شب، موقع خواب. فقط جملات مثبت رو تکرار کنید و روی اون‌ها تمرکز کنید.
راه سوم درمان – روی لحظه حال تمرکز کنید
دوباره یادآوری می‌کنیم که معمولا پرش ذهن به خاطر غرق شدن تو خاطرات نامطلوب گذشته یا پرواز کردن به آینده و نگرانی از اتفاقات پیش رو بوجود میاد. پس می‌تونید با تمرکز روی لحظه‌هایی که دارید پشت سر میذارید از پرش ذهن جلوگیری کنید.
به این نکته هم توجه داشته باشید. گذشته اسمش روش هست. گذشته. یعنی دیگه دستمون بهش نمی‌رسه، نمی‌تونیم تغییرش بدیم. پس غرق شدن تو گذشته هیچ سودی برامون نداره. آینده هم که هنوز نیومده. یعنی دستمون به آینده هم نمی‌رسه، پس نگرانی درباره آینده یا خوردن غصه گذشته فقط باعث میشه زمان رو از دست بدیم.
برای اینکه تو گذشته غرق نشید یا به آینده سفر نکنید یک نفس عمیق بکشید و به این فکر کنید که همین الان، درست تو همین لحظه چه احساسی دارید. (البته خوشحال میشیم بعد از خوندن این مطلب تو کامنت‌ها بهمون بگید چه احساسی دارید)
راه چهارم درمان پرش ذهنی – افکارتون رو بنویسید
همونطور که گفتیم پرش ذهن اینطوری هست که یا یه سری افکار بی‌ربط پشت سر هم به ذهنمون حمله میکنن یا یه سری فکر یا خاطرات به صورت سریالی و پشت سر هم تو فکرمون جاری میشن. معمولا این افکار هم به جمع‌بندی خاصی نمی‌رسن. برای اینکه با این حالت مبارزه کنیم می‌تونیم افکارمون رو یادداشت کنیم.
وقتی چیزی رو یادداشت می‌کنیم، در واقع تمرکزمون رو روی کاغذ منتقل می‌کنیم. همین کار حلقه افکاری که پشت سر هم بهمون حمله میکنن رو پاره میکنه. اگر هم دغدغه‌ای ذهنمون رو درگیر کرده باشه، با یادداشت کردنش به خودمون این فرصت رو میدیم که بعدا بهش مراجعه کنیم. اینطوری ذهنمون هم باور میکنه که میتونه از اون فکر جدا بشه و ما دوباره به اون کاغذ برای بررسی مشکلی که وجود داشته مراجعه می‌کنیم. بله دقیقا درسته، با این کار میشه گفت ذهن خودمون رو فریب میدیم.
راه پنجم درمان – تنفس
بله همین نفس کشیدن ساده روی سیستم عصبی بدن میتونه اثر گذار باشه. ندیدید وقتی عصبی می‌شید ریتم تنفستون فرق میکنه یا وقتی کسی می‌خواد از عصبانیتتون کم کنه میگه یه نفس عمیق بکش؟ تنفس واقعا روی سیستم عصبی بدن شما تاثیر میذاره.
برای اینکه از پرش ذهن رها بشید به این ترتیب نفس بکشید: موقع دم تا ۳ بشمارید و موقع بازدم تا ۵. یعنی بازدمتون اندازه ۲ شماره از دم طولانی‌تر باشه. روی تنفستون تمرکز کنید و سعی کنید اینکار رو تا جایی که می‌تونید به آرامی انجام بدید. با این مدل تنفس ذهن خودتون رو رها می‌کنید. یک بار امتحانش کنید، ضرر نداره.
راه ششم درمان پرش ذهن – استفاده از تکنیک‌های ان ال پی برای افزایش تمرکز
همونطور که گفتیم خیلی‌ها وقتی دچار پرش ذهن میشن متوجه گذر زمان نمی‌شن. حتی به طور اونقدر ناگهانی دچار این حالت میشن که خودشون هم متوجه نمی‌شن که دچار پرش ذهن شدن. علت این اتفاق پایین بودن تمرکز هست. از طرفی یکی از ریشه‌های پرش ذهن و پایین بودن فشار روحی روانی و استرس هست. پس با استفاده از تکنیک‌هایی ان ال پی برای افزایش تمرکز میشه مشکل پرش ذهن رو هم درمان کرد.
برای آشنایی با تکنیک‌های افزایش تمرکز در ان ال پی (NLP) پیشنهاد می‌کنیم این مقاله رو مطالعه کنید: «آموزش افزایش تمرکز با استفاده از تکنیک‌های ان ال پی (NLP)».
در انتها فراموش نکنید که ایجاد عادت‌های جدید زمان‌بر هست. پس به خودتون فرصت بدید و توقع نداشته باشید با یکی دو بار انجام این تمرینات از پرش ذهن خلاص بشید و به آرامش برسید. این تمرینات رو حتی موقعی که دچار پرش ذهن هم نیستید انجام بدید تا ذهنتون آروم‌تر بشه و زندگی‌تون شیرین‌تر.
گروه آموزشی پژوهشی فرشید پاکذات
من موقع درس خوندن همشو خوب یاد میگیرم تست میزنم کاملا اوکی ام وقتی صب روز بعد هیچی یادم نیست جز سر سوال مثلا سینتیک شیمیایی خوندن همین بقیش یادم نیست باید چکار کنم
عالی
ممنون امیدوارم که جواب بده من واقعا گاهی مواقع خسته میشم مثلا سر جلسه امتحان این حس میاد سراغمو باعث میشه کل مطالب از ذهنم بپره جوری که هیچی یادم نیاد یا موقع حل کرن یه سوال توی یه جمع و تفریق ساده میمونم هی سوالو تکرار میکنم شده ده بارم تکراش کنم بعد چون یادم نمیاد عددارو دونه دونه میشمارم وحساب میکنم که کل وقتمو میگیره خلاصه که این فقط یه تیکه کوچیکشه
بیشترین دلیلی که باعث میشه کند باشم همینه درکل ادم کندی نیستم و هرکی منو میشناسه میگه خیلی با هوشی دوران راهنمایی دوستام میگفتن اصلا درس نمیخونی ولی نمره هات عالیه حتی با پرش ذهن ولی وقتی مجازی شد از درس فاصله گرفتم و الانم همیشه ذهنم درگیره همین قضیه هس خیلیا رو که میبینم صب تا شب در حال درس خوندنن با خودم میگم من اگه نصف اینارو هم بخونم نمره هام از بیست پایین تر نمیاد کلا درک مطلبم عالیه ولی پرش ذهنم گند میزنه به همه چیز واقعا خسته شدممممم
عااااااااااااااااااالی بود ممنوووووووون
سلام احتمالا مشکل منو هیچ کس تداشته من هنگام درس خوندن اونقدر مطالب زود یاد میگیرم که متاسفانه مغرور میشم و بعد استرس میگیرم و بعد یک حسی به من میگه نخون اونقدر درگیر این مشکلم که درس خوندن رو بیخیال شدم با اینکه تو دبیرستان شاگرد اول کل مدرسه بودم
سلام.این کارو با خودت نکن. من تو مورد دیگه ای عالی بودم, اینکه با یک با خوندن کتاب یا یک بار دیدن فیلم تمام متن و دیالوگ تو ذهنم هک میشد و بار دوم برام هیچ چیز تازه تازه ای نداشتن, سر همین حوصله م سر میرفت پس با گفتگوی درونی از خودم موجودی ساختم که حتی یک جمله ی سه کلمه ای درست یادش نمیمونه. و الان پس از گذشت سااالهااا که هدفهام تغییر کردن و زندگیم میتونه معنا دار بشه, به ذهنم التماس میکنم که گذشته ی طلایی خودشو به یاد بیاره و برگرده به اصل خودش. حتی جای اشیا با یکبار دیدن تو ذهنم ثبت میشد که با تغییرش اونم پرید. برای همین اومدم جوابتو بدم که بگم درساتو بخون بذار کنار بعدش دانشهایی که علاقه داری و میدونی برات مفید هستن رو بخون. دانشها بی پایانن و هر روز بهشون اضافه میشه, با حافظه ی طلایی ای که داری میتونی به موفقیتهای چشمگیری برسی. امیدوارم عبرت بگیری از آنچه من با خودم کردم و به شدت پشیمونم.
خیلی خوب بود .ممنون از مطالب خوبتون .ایشالا موفق باشید
سلام من یه مشکل بزرگ دارم، از بچگی درسو خوب یاد نمیگرفتم ینی معلم توضیح میداد نمی‌فهمیدم باید میومدم خونه صد دفه تکرار میکردم تاو حفظ شم، این روش جواب داد تا قبل کنکور.
حالا بخاطر این مشکل سه سال پشت کنکورم. با حفظ کردن نمیشه واس کنکور درس خوند. همش دارم ب این فکر میکنم که باید چیکار کنم کسی هست که این مشکلو داشته باشه؟
خیلی دارم اذیت میشم
سلام خودتو باید بشناسی اول دقیق بشناس مثلا طرز فکراتو از چی ناراحت میشی سعی کن حلشون کنی مثلا افزایش عزت نفس و ارزشمندی . این خیلی مهمه خیلی
دوم خودتو بپذیر ک اینجوری هستی چون رنج زیادی نمیبری
سوم برو دنبال چیزی ک آرومت میکنه مثلا من نماز آرومم میکنه و آنقدر حس خوب میگیرم ک پرش فکر ازم دور میشه
اگه ارامش داشته باشی تمرکزتم بیست بیسته من اینو تجربه کردم
و اینکه خواب خوب داشته باشی و مقدمه همه اینا خواب خوبه
یکم زیاد شد یا علی
واقعا عالی بود خیلی کمکم کرد.
ممنونم❤
سلام عزیزم
منم مشکل شمارو داشتم با فیلم های حرف اخر مشکلم حل شد
بخاطر اینکه این فیلم ها روی حافظه ی تصویری کار میکنه
برای من خیلی مفید بود
میتونی از کانال های تلگرام دانلود کنی،نمونه ببینی
انشالله برای شماهم مفید باشه
جوری از اب البالو تعریف میکنه که مطمئنم خودش کارخونه اب البالو داره
و جالبتر اینکه این بنده خدا ۱۵تا مرض مختلف داشته که همش با این البالو معجزه شده
و در کل خیلی ناراحتم که خیلی ها هم از روی سادگی متاسفانه این حرفارو باور میکنن
ادمین لطفا دررابطه با صحت و سقم مطلب اب البالو توضیح بدین .ممنون
سلام دوست عزیز، مطلبی که دوستمون ارسال کردند صرفا تجربه‌ی شخصی خودشون میتونه باشه و ما نمی‌تونیم این ادعا رو رد و یا تایید کنیم. از خواص این نوشیدنی در سطح اینترنت می‌تونید جستجو کنید و به پاسختون می‌رسید.
سلام من مطلبتون عالی تون رو خوندم
عبارات تاکیدی مثبت بگید به خودتون
سلام خدمت همه دوستان عزیز واقعا من خیلی به کمک نیاز دارم طوری پرش افکاردارم که باعث اختلال درزندگیم شده حس میکنم دیگه زندگی خیلی بی معنی شده زندگیم داره خراب میشه؟چون شب تاصبح پرش افکار دارم نمیتونم بخوابم خواب وخوراکم ازدست دادم روز به روز ضعیف تر میشم دارو خواب هم مصرف میکنم اماهیچ درمانی برام نداره؟واقعاخسته شدم دیگه من فقط موقع خواب پرش افکاردارم خواهش میکنم هرکس میتونه یه راهی نشونم بده ممنون
وای من انقدر پرش ذهن دارم که منجر به حواس پرتیم شده انقدر دلم میخواااااد یه کاری رو یبار به نحو احسنت انجام بدم یعنی 6 دانگ حواسم به کاری باشه که انجام بدم
و این باعث سرافکندگی و خجالت من شده در جمع دوستانم
اما متنتونو خوندم خوب بود اما اگر راه حل های بیشتری داشت بهتر بود
متشکرم
خیلی متن جالبی بود من ازش استفاده کردم ممنون
مطالب جالب و مفیدی رو ذکر کردید.
ضمن سلام و خسته نباشید،ممنون از راهکارهای مقابله با پرش ذهن ،مخصوصا مثال اولیه خیلی به مشکلات من شبیه بود،شاید حادتر باشم،،یادمه از بچگی درگیر این بیماری بودم مثلا سوم راهنمایی رو یادمه که معلم درس میداد ،چشام ایشونو نگاه میکرد ،اما ذهنم ی مسئله رو پیگیری میکرد و به ناکحا آباد میرفت،علت این بیماری در من چه میتونسته باشه و درمان و روشهای کارآمدتر.سپاس از شما
چه جالب منم مثله شما بودم چشم به شلوار معلم گوشم به درس بویاییم به بغل دستیم بود چون زیاد خوش بو بود خخ! اینا میتونه از اثرات مخرب فلج کننده پرش افکار از خدا بیخبر باشخ درونگرایی دادن تلقینات سمی از دوران کودکی ب ما تجربه خاطرات بد کم حرفی و سکوت همه همه میتونه رو ساختار فکری ذهنی تاثییر بذاره خوشبختانه قابل تغییر هست ولی سخت سخت برا بعضی ها برای کسایی که دلیلی برا تغییر طرزفکر ندارن برای ثال من برای اینکه جلو خانواده زنم کم نیارم و خیلی فرض به نظر برسم شدم ادم بادقت و سوژه جم کنه مسخره کن حاضر جواب از اون موقع من دیگه طرز حرف زدنم لحنم و حتی رفتارم تغییر داعمی کرد اونجا بود که فمیدم تا دلیلی و هدفی نداشته باشی نمیتونی تغییر کنی زیاد سخت نگیر فقط اینو یادت باشه هیچ وقت جلو هیچ کس کم نیار اگه یه زمانی یه جایی گیر کردی یکی بهت طعنه زد کوتا نیا تا اخره قضیه برو تا جایی که طرف مقابل به فجیح ترین حالت ممکن از کرده خودش به چیز بیوفته همین کم نیاوردنه برات باعث انگیزه پرحرفی سیاست داشتن میشه فقط یادت باش زیادم حساس نشو روزو شب به کام دسته اخر شدیم بدهکار روزگار سیه گردد هدفت از فلک گردد حوصلت دیوانه وار غب ناک (سروده خودم)