انگیزه در هر فردی می‌تواند به واسطه عوامل بیرونی یا عوامل درونی شکل گیرد. یکی از عوامل درونی که می‌تواند روی ایجاد انگیزه، تغییر احساس، مثبت نگری و مثبت اندیشی اثر داشته باشد، اصلاح الگوهای کلامی است.
تمام افراد موفق، یا از الگوهای کلامی صحیح استفاده می‌کردند یا با اصلاح الگوی کلامی خود توانسته‌اند در مسیر موفقیت به خوبی حرکت کنند. بنابراین در این مقاله روش اصلاح الگوی کلامی با استفاده از آموزش‌های ان ال پی را شرح می‌دهیم. پیش از آن نحوه تاثیر گذاری کلام بر احساس، انگیزه و نوع تفکر را توضیح می‌دهیم.
اصلاح الگوی کلامی چطور بر احساس، انگیزه و نوع تفکر ما اثر می‌گذارد؟
وقتی عصبانی هستیم، حرف‌های تندی به زبان می‌آوریم. وقتی ناراحت و افسرده‌ایم، آرام و بی‌صدا گوشه‌ای می‌نشینیم و شاید دست‌ها را دور زانو گره بزنیم. اگر حتی بی‌دلیل بالا و پایین بپریم، احساس شادی می‌کنیم. این‌ها تجربیات مشترک تمام انسان‌هاست.
اجازه دهید از دید ان ال پی به این تجربیات نگاهی بیاندازیم. عصبانیت یک حالت روحی‌ست. این حالت روحی روی الگوی کلامی ما اثر می‌گذارد. ناراحتی نیز یک حالت روحی است که روی حالت فیزیکی ما اثر می‌گذارد. بالا و پایین پریدن هم یک حالت فیزیکی است که روی حالت روحی ما اثرگذار است.
در واقع از دید ان ال پی، حالت روحی ما روی کلام و وضعیت فیزیکی ما اثرگذار است. وضعیت فیزیکی ما نیز روی حالت روحی و کلام ما تاثیر می‌گذارد. کلام ما نیز می‌تواند روی حالت روحی و حالت فیزیکی ما تاثیر داشته باشد و این یعنی تاثیر متقابل جسم و ذهن بر یکدیگر.
بنابراین با اصلاح الگوی کلامی می‌توانیم روی احساسات و افکار و همینطور روی جسم خود اثرگذار باشیم. یعنی با استفاده از الگوی کلامی درست می‌توانیم برای خود انگیزه، امید، نشاط و توان بیش‌تر جهت رسیدن به هدف ایجاد کنیم. در صورت استفاده اشتباه از الگوهای کلامی، مسیر خود برای رسیدن به هدف را ناهموار می‌کنیم.
چطور می‌توانیم الگوی کلامی خود را اصلاح کنیم؟
به این ۳ جمله توجه کنید:
- امروز هوا آفتابی است و فردا باران می‌بارد
- امروز هوا آفتابی است اما فردا باران می‌بارد
- امروز هوا آفتابی است اگر چه فردا باران می‌بارد
در نگاه اول هر ۳ جمله یکسان به نظر می‌رسند. اما تفاوت عمیقی بین این ۳ جمله وجود دارد. در جمله‌ی بالا دو پیام منتقل می‌شود. اولی آفتابی بودن هوا در امروز و دومی بارانی بودن هوا در فردا است. تفاوت بین این ۳ جمله مربوط به کلمات ربط آن‌ها می‌شود. کلمات «و»، «اما»، «اگر چه».
به جمله‌ی اول نگاه کنید، کلمه ربط «و» باعث شده وزن هر دو جمله در ذهن ما یکسان باشد. آیا در جمله دوم هم همینطور است؟ وقتی از کلمه‌ی «اما» استفاده می‌کنیم توجه ذهن را به سمت قسمت دوم پیام متمرکز می‌کنیم. کاربرد «اگر چه» دقیقا برعکس «اما» است.
می‌توانید با توجه به این توضیحات، تاثیر استفاده از این کلمات ربط روی احساس خود را بهتر بررسی کنید. فرض کنیم شما هوای آفتابی را دوست داشته و هوای بارانی را دوست ندارید. جمله‌ی اول صرفا یک خبر را به شما منتقل می‌کند.
جمله‌ی دوم به خاطر اینکه توجه شما را بیش‌تر به سمت قسمت دوم پیام جلب می‌کند، احساسی منفی در شما به وجود می‌آورد. شاید حتی شما جمله دوم را اینطور در ذهن خود بشنوید: «حیف که فردا هوا بارانی است». یعنی حتی ممکن است قسمت اول پیام در ذهن شما حذف شود.
جمله‌ی سوم با خود احساس امید و شادی به همراه دارد. زیرا توجه شما را به هوای آفتابی، که آن را دوست دارید جلب می‌کند. شاید حس استفاده از تک تک لحظات این روز آفتابی را در شما به وجود آورد. یعنی احساس مثبت استفاده از فرصت و زندگی در زمان حال.
کاربرد اصلاح الگوی کلامی در زندگی روزمره
ما هر روز با افراد مختلفی صحبت می‌کنیم و این صحبت کردن نه تنها روی ذهن مخاطب بلکه روی ذهن خود ما نیز اثر می‌گذارد. هر روز افکار مختلفی را آگاهانه در ذهن خود مرور می‌کنیم و علاوه بر‌این خیلی اوقات به طور ناخودآگاه با خود گفتگوهای ذهنی داریم.
استفاده از الگوی کلامی مناسب در تمام این موارد می‌تواند روی ذهن، احساس درونی، انگیزه و تصمیمات ما اثرگذار باشد. به این نمونه‌ها دقت کنید:
- می‌خواهم در کنکور قبول شوم اما در درس ریاضی ضعیف هستم
- می‌خواهم در کنکور قبول شوم و در درس ریاضی ضعیف هستم
- می‌خواهم در کنکور قبول شوم اگر چه در درس ریاضی ضعیف هستم
اکثر افراد از روی عادت، از الگوی کلامی اول استفاده می‌کنند. با این کار تمام امید و انگیزه‌ی خود برای تلاش جهت قبولی در کنکور را از بین می‌برند. هر چند حتی در الگوی کلامی اول به یک خواسته (قبولی در کنکور) اشاره شده، اما با استفاده از کلمه‌ی ربط «اما»، تمرکز و توجه ذهن ما به سمت ضعف در درس ریاضی جلب می‌شود.
در صورتی که از الگوی کلامی سوم استفاده کنیم، کلمه «اگر چه»، توجه ما را به سمت خواسته‌ای که داریم جلب می‌کند و این به معنای گرفتن انگیزه برای حرکت به سمت هدف.
اهمیت نقطه‌ی تمرکز در الگوی کلامی
باید توجه داشته باشیم در پیام خود تمرکز و توجه مخاطب را به چه چیزی جلب می‌کنیم. اگر توجه مخاطب را به بخش انگیزشی کلام جلب کنیم، می‌توانیم نیروی حرکت را در وی به وجود آوریم. حالا به این مثال توجه کنید:
- می‌توانید به هر چیزی برسید، اگر سخت کوش باشید
- اگر سخت کوش باشید، می‌توانید به هر چیزی برسید
کدام عبارت انگیزه‌ی بیش‌تری به شما می‌دهد؟ قطعا عبارت اول. «رسیدن به هر چیزی»، یک عبارت مطلوب است اما «سخت کوشی» این طور نیست. وقتی سخت کوشی ابتدا ذکر شود، انگار تلاش داریم کسی را متقاعد کنیم که سخت کوش باشد. این کار جمله را از حالت انگیزشی خارج می‌کند.
در جمله اول توجه به «رسیدن به هر چیزی» جلب می‌شود و در ادامه «سخت کوشی» به عنوان شرط آن مطرح می‌شود. در نتیجه این حالت نسبت به حالت دوم بسیار انگیزشی‌تر است.
همانطور که می‌بینید با اصلاح الگوی کلامی می‌توانید به راحتی در خود انگیزه ایجاد کرده یا انجام کارهای مختلف را برای خود سخت کنید. پس از امروز به الگوهای کلامی خود بیش‌تر توجه کنید تا بتوانید موفق‌تر باشید.
گروه آموزشی پژوهشی فرشید پاکذات
