زمانی که بدانید سوالات درست برای پرسیدن چیست بهتر و سریعتر به نتیجهای که میخواهید میرسید. اما وقتی درباره سوالات درست صحبت میکنیم یعنی دقیقا بدانید چه سوالی بپرسید که بهترین جواب ممکن را دریافت کنید. سوالات اشتباه میتواند باعث گمراه کردن شخصی شود که میخواهید از او سوال کنید و در مجموع اطلاعات غلطی به شخص مقابل(شما) انتقال داده میشود.
راهکار سوالات درست پرسیدن
پیش از آنکه سوالی را مطرح کنید سریعا این موضوع را در ذهن خود در نظر بگیرید که چگونه سوال بپرسم تا بهترین جواب را بگیرم و در عین حال سوالی که در ذهن دارم را کوتاه مطرح کنم. نوع سوالی که پرسیده میشود به اندازهی جوابی که دریافت میکنید مهم است.
سوال یا قضاوت کردن
حرفهایی که به شخص مقابل میزنیم ممکن است به صورت کاملا اتفاقی این حس را در شنونده ایجاد کند که در حال قضاوت شدن است. انسانها میدانند که قضاوت نکردن دربارهی ایدهها، نیازها و خواستههای خودشان و دیگران مشکل است. بهویژه کسانی که به آنها نزدیک هستند. شما هر لحظه در حال تاثیرگذاری روی دیگران هستید و این کارتان بی اختیار رخ میدهد.
مطالعه کنید: چرا دیگران را قضاوت میکنیم
سوالاتی که بهصورت ناخودآگاه حس قضاوت شدن را به همراه دارد مقصر اصلیاش ما نیستیم برای اینکه سوالی که ما فرض کردهایم درست است و آنرا با توجه به شناخت کافی از طرف مقابل پرسیدهایم. فرضیهی ما ممکن است گاها درست نباشد. به اصطلاح ان ال پی اینها سوالاتی هستند که تمیز نیستند.
پرسیدن سوالات دنباله دار
مثل حل معادلهی ریاضی گاها نیاز است برای اینکه بهتر مفهوم سوال را برسانیم سوالهای دنباله دار بپرسیم. به این معنا که سعی کنیم سوال اصلی را بخش به بخش بپرسیم و جوابی که میخواهیم را جز به جز دریافت کنیم. مثلا در یک مورد اضطراری که شخصی دچار مسمومیت غذایی شده با اورژانس تماس گرفته شود اپراتور چنین سوالاتی از شخص تماس گیرنده میپرسد:
- آیا مصدوم هشدار است؟
- آیا مصدوم تب بالا دارد؟
- آیا مصدوم هوشیار است؟
- آیا مصدوم سابقه مسمومیت داشته است؟
در واقع اپراتور با علم بر اینکه میداند شخص گیرنده سوال نمیتواند بهصورت کلی پاسخ همهی سوالات را بدهد با جز به جز سوال پرسیدن اطلاعات کافی را دریافت میکند. این یک نمونه از سوالات جز به جز میباشد که ما را برای رسیدن به جواب دقیق و نهایی راهنمایی میکند. دقت کنید که طول سوالات بیش از حد نشود و سوالات شامل موضوعات اصلی شود.
کشف سوالهای تمیز
هدف کلی استفاده از شیوهی زبان تمیز، از میان بردن هرگونه جانبداری است که شاید در سوالهای ما وجود داشته باشد. اگر چه سوال های تمیز ممکن است گاهی به نظر بی ربط برسند اما تفاوتی میان این گونه سوالها و انواع دیگر سوالها وجود دارد. دقت کنید که سوال های ابهام برانگیز در تضاد با سوالهای تمیز هستند. برای درک بیشتر به سوالات زیر دقت کنید:
- به نظرت این رنگ خوبه؟
- میتونم رو فلان شخص حساب باز کنم؟
- استاد این درس خوب تدریس میکنه؟
۳ سوال بالا صرفا سوالاتی بودند که یک جواب مشخص دارند که آره و خیر پاسخ داده میشود و صرفا نتیجهای مبهم از پاسخ سوالتان خواهید گرفت. نمیدانید شخص مقابل بر اساس سلیقهی شخصی این نظر را داده یا براساس نیاز شما. این سوالات را نمیتوان جز سوالهای تمیز حساب کرد زیرا پاسخی که دریافت میکنید ابهام برانگیز است.
مطالعه کنید: پرسیدن سوالات درست ( بخش دوم )