اگر قبول کنیم نمی‌تونیم به حقیقت هیچ چیزی برسیم، دیگه نه تعصبی می‌مونه، نه سوتفاهی بوجود میاد. این کاملا درسته که هیچ انسانی نمی‌تونه به حقیقت هیچ چیزی پی ببره. در این مطلب دلیل درستی این ادعا رو توضیح میدیم و میگیم چیزهایی که به عنوان حقیقت در ذهن ما وجود دارند چی هستن.
ما خیلی اوقات کلمه حقیقت و واقعیت رو به جای هم به کار می‌بریم. در بعضی از موارد چندان اشکالی هم نداره. اما درک تفاوت بین این دو کلمه میتونه روی زندگی ما تاثیر عجیبی داشته باشه. در این مطلب نمی‌خوایم درباره استفاده درست کلمه واقعیت و حقیقت صحبت کنیم. هدفمون از نوشتن این مطلب اینه کهبا درک تفاوت مفهوم این دو کلمه،زندگی‌مون رو بهتر کنیم. برای اینکه تفاوت واقعیت و حقیقت رو به خوبی درک کنیم، اول مفهوم اون‌ها رو تعریف می‌کنیم.
واقعیت یعنی چی؟
واقعیت یعنی چیزی که واقع شده، اتفاق افتاده. پس واقعیت یعنی چیزی که برای ما اتفاق افتاده. یعنی زاویه دید ما هست که واقعیت رو میسازه. بنابراین اگه چند نفر شاهد یک اتفاق باشن، واقعیت میتونه از دید هر کدوم متفاوت باشه. پس تا حالا متوجه شدیم که واقعیتِ یک اتفاق مشخص، میتونه برای افراد مختلف متفاوت باشه. حالا بحث رو یه کم علمی‌تر می‌کنیم و دلیل این مسئله رو از نگاه ان ال پی (علم برنامه ریزی عصبی – کلامی) توضیح میدیم.
چرا واقعیت یک اتفاق ثابت برای افراد مختلف متفاوته؟
از دید ان ال پی انسان‌ها از طریق ۳ کانال، اطلاعات رو از جهان پیرامون دریافت می‌کنن. این کانال‌ها در ان ال پی به کانال‌های ترجیحی معروف هستند. این ۳ کانال ترجیحی، کانال‌های دیداری، شنیداری و حسی (یا لمسی) هستند. توضیح خیلی ساده و مختصر کانال‌های ترجیحی این هست که هر انسانی اطلاعات رو از طریق یکی از این کانال‌ها بیشتر و بهتر دریافت میکنه.
مثلا اگه یک تصادف اتفاق بیوفته، کسی که کانال ترجیحیش دیداری هست تصاویر دقیق‌تر و واضح‌تری از تصادف در ذهنش ثبت میشه. کسی که شنیداری هست احتمالا صدای تصادف و همهمه‌ای که به خاطر تصادف بوجود اومده، شفاف‌تر از دیگران در ذهنش باقی می‌مونه. کسی هم که حسی (یا لمسی) هست احساس ناراحتی یا ترسی که به خاطر تصادف بهش دست داده بیشتر روش اثر میذاره و براش ماندگارتر میشه.
البته توضیح بالا کلی هست و خیلی دقیق نیست. برای اینکه بحث کانال‌های ترجیحی رو دقیق‌تر متوجه بشید می‌تونید این مقاله رو مطالعه کنید: «کانال ترجیحی چیست؟ چطور با استفاده از آن می‌توان به ارتباط موثر رسید؟». در واقع میشه گفت شکل‌گیری واقعیت برای هر انسانی تا حد زیادی به کانال‌های ترجیحی اون فرد بستگی داره. البته عوامل بوجود اومدن تفاوت در واقعیت یک ماجرا به همین جا ختم نمیشه. ان ال پی اعتقاد داره فیلترهای ذهنی هم روی شکل‌گیری واقعیت تاثیر دارن.
فیلترهای ذهنی چه تاثیری روی شکل‌گیری واقعیت دارند؟
وقتی اطلاعات مربوط به یک اتفاق از طریق کانال‌های ترجیحی انسان‌ها وارد ذهنشون میشه، تازه نوبت به پردازش اون اطلاعات میرسه. تو این مرحله هم باز واقعیت برای افراد مختلف متفاوت میشه. یعنی مغز بعد از دریافت اطلاعات، موقع پردازش اون‌ها، ممکنه اطلاعات رو از ۳ تا فیلتر رد کنه.
ان ال پی اعتقاد داره که هر انسانی ۳ تا فیلتر ذهنی به نام تحریف، تعمیم و حذف داره. این فیلترهای ذهنی باعث میشن اطلاعاتی که به واسطه کانال‌های ترجیحی دریافت کردیم به روش‌های مختلفی پردازش بشن و واکنش‌های درونی یا بیرونی مختلفی رو بوجود بیارن. توضیح کامل فیلترهای ذهنی، روش عملکرد اون‌ها و مزایا و معایب هر کدوم رو می‌تونید در این مقاله مطالعه کنید: «فیلترهای ذهنی ۳ گانه را بشناسید تا ارتباط بهتری با دنیا برقرار کنید».
تا اینجا میشه گفت هم معنی دقیق واقعیت رو توضیح دادیم هم توضیح دادیم که چرا واقعیت برای افراد مختلف متفاوته. حالا می‌تونیم معنای حقیقت رو توضیح بدیم.
حقیقت یعنی چی؟
حقیقت از کلمه حق میاد. میشه گفت حقیقت هر ماجرا، بخشی از اون ماجرا نیست، بلکه تمام ماجرا با تمام ابعاد اون هست. حقیقت، چیزی هست که همیشه درسته. یعنی با تغییر افراد یا تغییر زاویه دید آدم‌ها، تفاوتی در اون ایجاد نمیشه. حقیقت هر چیزی مستقل هست و وابسته به نگاه آدم‌ها نیست. به بیان دیگه حقیقت هر چیزی، ذات اون چیز هست.
می‌تونیم تفاوت حقیقت و واقعیت رو با یک مثال ساده توضیح بدیم. فرض کنید یک سیب روبروی شما هست. وقتی به این سیب نگاه می‌کنید رنگ سرخ سیب رو می‌بینید و بوی سیب به مشام‌تون میرسه. این اطلاعات باعث میشه حس کنید که این سیب خیلی خوشمزه هست. تا این جا میشه گفت خوشمزگی واقعیتی هست که به ذهن شما رسید.
اما حقیقت سیب چیه؟ ممکنه پشت این سیب، یعنی اون سمتی که شما نمی‌بینید، خراب و گندیده یا کرم زده و فاسد باشه. همین مسئله هم باعث ترش یا بد مزه شدن سیب شده. به همین سادگی ممکنه چیزی که ما فکر می‌کنیم حقیقت داره، فاصله خیلی زیادی با حقیقت داشته باشه. پس باید مراقب قضاوت‌های خودمون باشیم و سعی کنیم درک کنیم که واقعیتی که در ذهن ما هست میتونه فاصله زیادی با حقیقت داشته باشه.
چطور به حقیقت نزدیک بشیم؟
برای نزدیک‌تر شدن به حقیقت باید سعی کنیم اطلاعاتمون رو درباره اون ماجرا، اتفاق، شیء یا هر چیز دیگه‌ای بالا ببریم. از بهترین راه‌های بالا بردن اطلاعات مطالعه و استفاده از تجربه دیگران هست. بهتره تلاش کنیم کمتر قضاوت کنیم و موقع نتیجه‌گیری حواسمون باشه که ممکنه نتیجه‌ای که داریم میگیریم بر اساس واقعیتی باشه که با حقیقت فاصله داره تا دچار سوتفاهم و درگیری و اختلاف نشیم.
ان ال پی اعتقاد داره که با حرکت بین مواضع اداراکی ۳ گانه میشه تا حد زیادی از بروز سوتفاهم جلوگیری کرد. می‌تونید توضیح مواضع ادراکی ۳ گانه از دید ان ال پی رو در این مقاله مطالعه کنید: «چطور دچار سوتفاهم نشویم؟ (تشریح مواضع ادراکی ۳ گانه در ان ال پی)»
ان ال پی را زندگی کنید تا زندگی را لذت بخش کنید
